Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
394Typ:ramienionogi—Brachiopoda
Rząd:Productida
m.in.podpierająceaparatzawiasowy.Lofofortypu
spirolofowego.Występująodśrodkowegoordowiku
Dużyizróżnicowanyrządramienionogów,doktóre-
dodziś;rozkwitwdewonieijurze.Znanychjest530
gonależąformyonajwiększychrozmiarach(np.
rodzajów,zktórychobecnieżyjetylko17.
zrodzajuGiganthoproductus—doprawie35cmdłu-
Hemithyrispsittacea—muszlatrójkątna,wzarysie
gościbrzeguzawiasowego),atakżeformywysoce
zwydatnymdziobemskorupkibrzusznej,barwy
wyspecjalizowaneiaberrantne.Muszlezwykle
ciemnobrązowejdofioletowej.Formaarktyczna,
zlicznymirurkowatymikolcami,służącymigłów-
występujewmorzachzimnych,okołobiegunowych.
niedokotwiczeniawosadzie.Niektóreprzytwier-
Dochodzido1500mgłębokości.
dzałysiędopodłoża.Lofoforniepodpartyszkiele-
temlubspoczywającynalistewkachbrachialnych
nadnieskorupkigrzbietowej.Najwcześniejszezna-
Rząd:Thecideida
nezpóżnegoordowiku.Wkarbonieipermieprze-
Silniewyspecjalizowane,byćmożeneoteniczne,
żyłyrozkwit.Wymarłyzkońcempermu.Opisano
omałej,gruboskorupowej,nieregularnejwzarysie,
ponad600rodzajów(ryc.295.B,296).
porowatejmuszli,zwykleprzycementowanejdodna
skorupkąbrzuszną,beznóżki.Wskorupcegrzbieto-
Gromada:Rhynchonellata
wejobecnyprostokątnywyrostekzawiasowy,sep-
tumśrodkoweiwapiennalistewkapodpierającalo-
Największagromadaramienionogów.Strukturyza-
fofor.Wtkancełącznejmogąwystępowaćspikule.
wiasowedobrzerozwinięte,częstowzmocnionespe-
Doniedawnaichpozycjataksonomicznabyłakon-
cjalnymipłytkami.Nóżkarozwijasięzosobnego
trowersyjna.Przypuszczalniewyodrębniłysięna
segmentularwyiwysuwaprzeztrójkątnewycięcie
przełomieerypaleozoicznejimezozoicznejwproce-
(delthyrium)lubokrągłyotwórwskorupcebrzusz-
sieneotenii.Opisanoponad30rodzajów,zktórych
nej.Wniektórychgrupachnóżkazanikaimuszlale-
trzyżyjąwspółcześnie.
żyswobodnienadnielubpełnirolęadhezywnejwy-
Lacazellamediterranea—muszlado5mmprzyra-
ściółki,którąmuszlacementujesiędopodłoża.Lo-
stającaskorupkąbrzusznądościanisklepieńpod-
foforpodpartykrótkimiwapiennymilistewkami
morskichjaskiń,kamieniiszkieletówkorali;
(crura).Uniektórychpodporylofoforurozrastająsię
płaszczwzmocnionyspikulami.Zarodkiprzecho-
wskręconespiralnetaśmy(spiralium)lubpętle.Wy-
wywanesąwkomorachlęgowych.M.Śródziemne.
stępująodwczesnegokambrudodziś.Reprezento-
wanesąprzezok.3000rodzajówzgrupowanew10
rzędów,zktórychczęśćscharakteryzowanoponiżej.
Rząd:Terebratulida
Muszlenajczęściejgładkie,obieskorupkiwypukłe,
Rząd:Rhynchonellida
zkrótkimbrzegiemzawiasowymiokrągłymotwo-
remnóżkowymwskorupcebrzusznej.Mikrostruk-
Współcześnieżyjącyprzedstawicielemająnieporo-
turamuszliporowata.Szkieletlofoforupętlowaty,
wate,wypukłemuszle,częstosilniepromieniścieor-
zróżnicowany,ważnytaksonomicznie.Lofoforbar-
namentowane,zwyrażnym,zwyklezagiętymdzio-
dzoróżniewykształcony,najczęściejtypuplektolo-
bemnaskorupcebrzusznej(ryc.295.A).Obecne
fowego,aletakżeschizolofowego,trocholofowego
krótkiepodporylofoforu(crura)orazszeregpłytek,
lubptycholofowego.Mogąrównieżwystępowaćspi-
Ryci295i
Przykładykopalnychra-
mienionogówmikromorficznych.
A—muszlaLambdarinasinensis
wwidokudorsalnym(Rhynchonelli-
da).B—wnętrzeskorupkigrzbieto-
wejMuhuarinaheretica(Productida;
zlewejstronyuszkodzonypancerzyk
małżoraczka).Obaokazyzwczesne-
gokarbonuChin
