Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
•
Typ:ramienionogi—Brachiopoda
AndrzejBaliński,CzesfawBfaszak
Diagnoza
niowej).Wczęścitylnejskorupekwystajemięsisty
trzonek(nóżka),przypomocyktóregoramienionóg
przyczepiasiędopodłoża.Skorupkisąwytwarzane
Ramienionogisąorganizmamiosobniczymi,wy-
przezkrawędziepłaszczatak,żerównolegleprzyra-
łączniemorskimi,osiadłymi,najbardziejzmienio-
stazarównopłaszcz,jakiskorupka.Skorupkimają
nymiwbudowiespośródwszystkichczułkowców.
zdolnośćotwieraniasięizamykania.WgrupieLin-
Mająciałogrzbieto-brzuszniespłaszczone,osłonięte
guliformeaiCraniiformeaskorupkiniemajązawia-
dwuskorupkowąmuszlą(płaszczyznasymetriiprze-
sówisąpołączonewyłącznietkankowo.URhyn-
chodziwzdłużobuskorup,aniemiędzynimi,jak
chonelliformeaskorupkipołączonesąwzdłużtylne-
umałży)zbudowanązsubstancjiorganicznej,fosfo-
gobrzegu(zawiasowego)zapomocązawiasówutwo-
ranulubwęglanuwapnia,odzewnątrzpokrytej
rzonychprzezwyrostki(zęby)naskorupcebrzusz-
cienkąwarstwąorganiczną,częstochitynową(perio-
nejorazodpowiadającychimdołków(panewek),na
strakum).Szerokorozmieszczone,znanychjestok.
skorupcegrzbietowej.
350gatunkówwspółcześnieżyjących.Wstanieko-
Ciałoramienionogówmożnapodzielićnatrzy
palnymnależądonajczęściejinajliczniejspotyka-
odcinki.Prosomęstanowiniewielkiodcinekprzed-
nychskamieniałości.Znaneodkambru,dotychczas
ustnywpostaciepistomu.Mezosomaobejmuje
opisanoponad30000gatunkówkopalnych.Domi-
otwórustnyilofofor.Trzeci,największyodcinekto
nowaływmorzachpaleozoiku,kiedytobyłynaj-
metasomaobejmującaworektrzewiowyznarządami
ważniejszymifiltratoramiwówczesnychbioceno-
wewnętrznymioraznóżkęwychodzącąztylnejczę-
zach.Największedochodziłydo30cmdługości,
ścimetasomy.Nóżka,służącazregułydoprzytwier-
anajmniejsze(mikromorficzne)nieprzekraczały
dzaniamuszlidopodłoża,jestwalcowatym,ścięgni-
1mm.NajwiększywspółcześnieżyjącytoMagella-
stymigiętkimorganempokrytymchitynowąkuty-
niavenosamający8cmdługości.
kuląiwysuwającymsięszczelinąumiejscowioną
najczęściejwskorupcebrzusznej.ULingulidaenóż-
kawysuwasięszczelinąmiędzyskorupkami.
Morfologiafunkcjonalna
UprzedstawicieliCramiiformeaiThecideidanóżka
niewykształcasię,dlategomuszlaspoczywaswo-
bodnienadnielubczęściejcementujesiędopodło-
Ciałoramienionogówwrazzaparatemczułkowym
żaskorupkąbrzuszną.
(lofoforem)otoczonejestdwuskorupkowąmuszlą
Układmięśniowyramienionogówskładasię
(ryc.287).Skorupkabrzuszna(nóżkowa)zreguły
główniezmięśniotwierającychizamykających
większaibardziejwypukłaodgrzbietowej(ramie-
muszlę,atakżeumożliwiającychzmianęjejpołoże-
