Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sarkodowe
23
jednaknotowanezarażenietympełzakiemwPolsce,dochodzącedokilkunastu
procent,świadczyozłymstaniesanitarnymśrodowiska.Szczególnieniepokojące
jestzanieczyszczenienaszychwódtympełzakiem.
Rząd:amebyoskorupione—Testacida
Amebyoskorupionebudujądużeskorupkizsubstancjiorganicznejpodobnej
dochityny,którauwielugatunkówmożebyćwzmocnionazwiązkamipochodzenia
nieorganicznego,np.krzemu.Skorupkamajedenotwór,przezktórypierwotniak
wysuwanibynóżkę.Kształtskorupek,stałydlagatunku,jestważnącechą
systematyczną.
Amebyoskorupioneżyjąwwodachsłodkich(np.wjeziorachistawachgatunki
zrodzajówArcellaiDifflugia),nabagnach,torfowiskach,wśródmchówiwglebie.
Poszczególnegatunkiwymagająściśleokreślonychwarunkówdożycia;sąwięc
stenobiontamiidziękitemumogąbyćdobrymiwskaźnikamiprocesówbiologicz-
nych,zachodzącychwróżnychśrodowiskach,np.glebach.Sąteżcharakterystycz-
nymelementemfaunywódosilnymzakwaszeniu.
GROMADA:OTWORNICE—FORAMINIFERA
Otwornice,araczejichskorupki,mająstosunkowodużewymiary.Sązreguły
wolnożyjąceiwystępująwmorzachprzydnielubnależądoplanktonu.Unikają
jednakmórztropikalnych,ichskorupkibowiemniesąodpornenadużezasolenie.
Niektóregatunkizamieszkująrównieżśródlądowewodysłone.
Wokresiewzrostuotwornicebudująskorupkiwapiennejedno-lubwielo-
komorowe(rys.9).Młodeosobnikitworząnajpierwkomoryzarodkowe,przy
czymniektórekończąnatymbudowęskorupki(otwornicejednokomorowe),inne
dobudowujądoniejnastępnekomory(otwornicewielokomorowe).Każdygatunek
otwornicwielokomorowychmasobiewłaściwyukładkomór;wyróżniasięukłady:
szeregowe,spiralneiinne.Jeżeliskorupkamaścianygrubeigładkie,nibynóżki
otwornicwysuwająsięprzezotwórwostatniejkomorze,natomiastjeśliskorupka
jeststosunkowocienka,wysuwająsięonenazewnątrzprzezlicznedrobneotworki
rozmieszczonewścianceskorupki.
Masyskorupekosiadająnadniemorskimtworzącskałyosadowe.Ponieważ
wkażdejepocegeologicznejwystępowałyinnegatunkiotwornic,zaliczasięjedo
skamielinprzewodnichiwykorzystujesięprzyokreślaniuwiekupokładu.Taknp.
skałyosadowekarbońskieipermskiepowstałygłówniezeskorupekotwornic
rodzajuFusulina(wapieniefusulinowe),skałytrzeciorzędowepowstałyzeskorupek
otwornicrodzajuNummulites(wapienienumulitowe).Pozatymotwornice
wykazująrównieżdużąswoistośćekologiczną,dziękiczemumożnaokreślić,
wjakimśrodowiskużyły.Określeniepochodzeniazłożamaznaczeniewpo-
szukiwaniuropynaftowej,węglaiinnychpokładówmineralnych.
