Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Drzeworodowepierwotniaków
Najprymitywniejszedzisiejszeramienice,które
mająotwartewrzecionopodziałowe,tworząnitko-
watekoloniewwodachsłodkichbądźwwilgotnych
środowiskachlądowych(np.Klebsormidium).Przy-
puszczasię,żepospolitawwodachsłodkichskręt-
nica(Spirogyra),któraścianękomórkowąwytwarza
wefragmoplaście,utraciławtórniestadiawiciowe
naskuteklądowegotrybużyciajejprzodków.
Stadiawiciowe(zoospory)mapierwot-
naramienicaColeochaeteformująca
tarczkowatekolonie.Jejzoosporymają
swoistydlaramienicosiowycytoszkie-
letzgęstoupakowanychmikrotubul.
Zielonązygotępowstałąprzezzapłod-
nieniekomórkijajowejotaczająodży-
wiającejąniciplechy.Mikrotubularny
szkieletosiowystadiówwiciowychoraz
nicikorowewokółzygotyuwidaczniająsię
też-wznaczniebardziejwyrafinowanejpo-
staci-uramienicy(Chara).
Wciążniewiadomo,wjakisposóbzpierwot-
nychramienicpowstałypierwszeroślinylądowe.
Aletojużpytaniedobotaników,którewpodręcz-
nikuzoologiipozostawiamybezodpowiedzi.Jest
wieleinnychgruporganizmów,którychprzynależ-
nośćdobotanikilubzoologiibywaprzedmiotem
sporów(cokończysięnierzadkotym,żenietrafiają
dożadnegozuniwersyteckichkursównauczania).
Należądonichnaprzykładeugleny.
mlnlat
13
Pokrewieństwaramienicipochodzeniewyższychroślinlądowych
Euglenyzieloneipasożytnicze
Eugleny(dlabotanikówklasaEuglenophyceae,
ajeśliużyćzoologicznejkońcówkirzędu-Eu-
glenida)toswobodnieżyjącewiciowce,otakich
swoistychcechach,jakdyskowatecristaemito-
chondrióworazwićzprostymimastigonemami
ipęczkiemmikrotubul.Ichcytoszkieletmazłożo-
nąiuporządkowanąbudowę,cowidaćwułoże-
niumikrotubuliśrubowychpasmbiałkowychpod
błoną,atakżewpękachmikrotubultworzących
cytostom-strukturęsłużącądopochłaniania
pokarmu(cytopharynx).Chloroplasty(jeślisą)
przypominająchloroplastyzielenic,zawierają
bowiemchlorofilb(opróczchlorofilua).Kon-
trowersjewywołujepochodzeniepotrójnejbłony
tychorganelli.Wielubadaczyuważa,żejestto
utrwalonywanatomiiśladpowchłonięciuchloro-
plastuzielenicyprzezprzodkaeuglen.Jeślinawet
koncepcjatajestsłuszna,doszłodotegobardzo
dawnotemuiprzejętewtensposóbchloroplasty
zostałypoddanedogłębnejprzebudowieewolu-
cyjnej,czegodowodziswoista,krystalicznabudo-
waziarenmagazynowanegownichzapasowego
polisacharydu.
Użadnejzeuglenniestwierdzonomejozyani
procesówpłciowych.Rozmnażająsięwyłącznie
przezpodłużnymitotycznypodziałkomórki.
Fotosyntezęprowadząjedynienielicznepier-
wotniakipokrewneeuglenie.Większośćjestcudzo-
żywna,awieleznichtopasożyty.
Wyjątkowozłąsławęzyskałytrypanosomy
(rządTrypanosomatida),którychszczególnące-
chąjestobecnośćunasadywicistrukturyzwanej
kinetoplastem,składającejsięzwydłużonegomito-
chondriumwypełnionegosplecionymizesobąkoli-
stymicząsteczkamiDNAoróżnejdługości.Kine-
toplastyzapewnedostarczająwiciomenergii.Mają
jeformyswobodnieżyjące(Bodo),atakżegatunki
pasożytnicze-patogenykręgowców(Trypanoso-
ma),którewywołująm.in.śpiączkęileiszmaniozę.
Podobieństwostrukturyplemnikówramieniciwątrobowcówdowodzące
pokrewieństwatychgruporganizmów
