Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Zoologia.Różnorodnośćipokrewieństwazwierząt
Niektóreorganellekomórkowemająbardzo
złożonąkonstrukcję.Wchloroplastachwielujed-
nokomórkowychglonówtużpodichzewnętrzną
błonąznajdujesięzgrupowanieczerwonychgranul
karotenoiduastaksantyny(stigma).Ubruzdnic
ieuglenstigmastałasięosobnąorganellą.Przy-
najmniejwówczas,kiedyzlokalizowanajestwsą-
siedztwienasadywici,pełnifunkcjefotoreceptora.
Wniejasnywciążsposóbprzekazujesygnałdo
wici,wpływającnakierunekjejruchu.Upewnych
bruzdnicwmiejscukontaktumiędzychloropla-
stemamitochondriumpowstaławtokuewolucji
strukturaprzypominającaokozsoczewkąiwklęs-
łymreflektoremDsiatkówki”.Bruzdnicetemają
kurczliwąDnóżkę”obudowiewewnętrznejzupeł-
nieodmiennejodhaptonemykokkolitówczynóżki
wspomnianejjużbruzdnicyNoctiluca.
Podobniejakukryptomonadtakżeubruzdnic
spotykasięorganellekomórkowezzawartościąwy-
rzucanąnazewnątrz.Niezwykłąpostaćprzybrała
takaorganellaubruzdnicyPolykrikos-towystrze-
liwanazkomórkidługarurka,opatrzonaharpunem
nakońcu,zwiniętahelikoidalniewstaniespoczyn-
Miejscesporozoawśródpokrewnychpierwotniaków
ku.Strukturatajestniemalidentycznazparzydeł-
kami(knidocystami)jamochłonów.Pytanieoto,
czysątostrukturyjedynieanalogiczne,czymoże
homologiczne(ajeślitak,tojakmiałabybyćprze-
niesionainformacjagenetycznaoichbudowie?)
nadalpozostajebezodpowiedzi.
Podobniejakwwieluinnychgałęziachewo-
lucyjnychtakżewśródbruzdnicwystępujągatun-
kipasożytnicze.Łączysiętoniekiedyzbardzo
zaawansowanąprzebudowąkomórki.Ztrudem
dasiępowiązaćzjakimkolwiekpierwotniakiem
złożonycyklżyciowyibudowękomórkigregarin
-wielomilimetrowychniekiedypasożytówbez-
kręgowców.Wytwarzająonedwojakiegorodzaju
gametyistadiaprzetrwalnikowe.Teprzypomina-
jącewyglądemmikroskopijnerobakiorganizmy
(gromadaSporozoa)odznaczająsięwinwazyjnym
stadiumobecnościązłożonejstrukturycytoszkiele-
towejnajednymzkońcówkomórki-jesttotzw.
aparatapikalny,odktóregocałągrupęnazywasię
Apicomplexa.Pokrewieństwasporozoapozosta-
jąniewyjaśnione.Wielkiemitochodriumgregarin
przypominakinetoplasttrypanosom,alestrukturę
podobnądoaparatuapikalnegomająteżbruzdni-
ce(Perkinsus)pasożytującenaostrygach.
Imwiększezaawansowanieewolucyjnesporo-
zoa,tymichbudowaprostsza.Kształtpodobnydo
gregarinmaznacznieodniegomniejszyzarodziec
malaryczny(Plasmodium).
Maleńkienawetjaknapier-
wotniaka,powodującebie-
gunkikryptosporidia(Cryp-
tosporidium)tojużprzykład
bardzodalekoposuniętego
uproszczenia,zudoskona-
leniemfunkcjistadiumprze-
trwalnikowego.
Sąjednakjednokomór-
kowcepokrewnebruzdnicom,
którychewolucjaprzebiegała
wprzeciwnymkierunku-ku
złożonościiróżnorodności
porównywalnejzzaawanso-
wanymiorganizmamiwielo-
komórkowymi.Toorzęski.
Ewolucjaorzęsków
Orzęski(typCiliata)nie
mająchloroplastów.Tubu-
larnecristaemitochondriów
wskazująjednaknapokre-
wieństwotychorganizmów
zbruzdnicami.Najpierwot-
niejszezorzęskówmająłuski
