Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Typ:sTrunowcechordaTa
podtyp:czaszkowcecraniata
występujeussakówstałocieplność(homojotermia-
-endotermia),czyliwystępowaniestałejtemperatu-
ry(zniewielkimiodchyleniami).Cechąssakówjest
specyficznyorganwnerkachzwanypętląHenlego,
wktórymnastępujeresorpcjawody.Równieżnarząd
słuchuwyraźniewyróżniassakispośródkręgowców
lądowych,poprzezwykształceniewuchuśrodkowym
trzechkosteczeksłuchowychorazzewnętrznejmał-
Ssaki(Mammalia)wykazująwieleautapomorfii,które
żowinyusznej.Dużezmianynastąpiłyussakówtak-
cechamidiagnozującymigromadę.Cechamicha-
żewszkieleciepocząwszyodwsunięcia(charaktery-
rakterystycznymidlassakówwłosyipowiązane
styczniezginającychsięstawów)odnóżykrocznych
znimigruczołyłojoweorazgruczołymlekowe,które
podtułów,coumożliwiaszybszybieg.Czaszkawre-
niezbędneprzykarmieniumłodychzewzględuna
joniepotylicznymmadwakłykcieiprzezspecyficz-
żyworodnośćssaków.Innąistotnącechąssakówjest
nepołączeniezkręgami:dźwigaczemiobrotnikiem,
żuciepokarmu,polegającenarozrywaniuirozciera-
ssakimogąnietylkokiwaćgłowądoprzoduityłu,ale
niu.Zcechązwiązanejestuzębienieheterodontycz-
teżnaboki.Ostatniącechąwszkielecieróżniącąssaki
neidifiodontyczne(stałeimleczne).Sposóbżucia
odowodniowcówjestzredukowanaliczbapaliczków
mógłsięewolucyjnierozwinąćnaskutekpojawienia
2–3–3–3–3wstopachodnóżykrocznych,podczasgdy
sięwtórnegostawuskroniowo-żuchwowego.Cechą,
upozostałychowodniowcówwzórnaliczbępaliczków
którawspomagałatożucie,azarazemumożliwiłaod-
wynosi2–3–4–5–4.
dychaniewtrakciejedzeniajestwtórnepodniebienie
orazwykształconawdolnychczęściachdrógoddecho-
wychkrtań.Jejujściedogardzielizabezpieczafałd
Morfologiafunkcjonalna
(częstozeszkieletemchrzęstnym)nagłośnia.Ssaki
oddychająucamipęcherzykowo-oskrzelowymi,
Pokrycieciała.Budowaizdolnośćorganówwytwa-
apobieranieiwtłaczaniepowietrzanastępujeprzypo-
rzanychprzezintegument(skóręssaków)makluczowe
mocyprzeponyiczęściowomięśnimiędzyżebrowych.
znaczeniedlacharakterystykitejgrupykręgowców
Czterokomorowesercepodzielonejestcałkowiciena
(ryc.1).
częśćlewą(tętniczą)iprawą(żylną).Wkrwiobiegu
Skórassakówspełniaróżnorodnefunkcje,aszcze-
wyróżniasięobiegduży,wktórymwystępujekrąże-
gólniechroniorganizmprzedutratąwody,adzię-
nietętniczeiżylneorazobiegmały(płucny)zaczy-
kiswoimwytworomtakimjakwłosytworzącefutro,
nającysięwprawejkomorzeidoprowadzającykrew
chroniprzedwychłodzeniemciała.Jestswegorodzaju
dopłuccelemnatlenienia.Cechącharakterystyczną
futerałem,któryniehamujeruchów,ajednocześnie
wukładziekrwionośnymbezjądroweczerwone
rośniewrazzcałymciałem.
ciałkakrwi(erytrocyty).Wwynikudobrzedziałają-
Skóra(cutis)składasięznaskórka(epidermis)iskóry
cegoukładukrwionośnegowrazzobiegiempłucnym
właściwej(corium).Naskórekskładasięznajbardziej
Gromada:ssakiMammalia
CzesławBłaszak
Diagnoza