Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Otóżksiążęlubowałsięwopowiadaniachoswoichrzekomychpodróżach.
PewnegorazuopisywałżeglugępomorzubodajżeKaspijskim.
—Zobaczyłamnietampewnasyrena—powiada—izakochałasięśmiertelnie.
—Noico,noico?—dopytująsiędworzanie.
—Noinic.Urodziłonamsięmilionśledzi.
Ztejziemiwyszedłsłynnyprałatpapieski,ks.WalerianMeysztowicz,który
zaczynałodkarierykawalerzysty,tuurodzilisięMackiewiczowie,CatiJózef.Cat-
Mackiewiczwktórejśzeswoichksiążekpiszeosłynnejtamtejszejszlachciance,matce
wieluurodziwychcórek,zktórychjednąwydałazaksięciaZubowa,ostatniego
faworytaKatarzynyII,cesarzowejrosyjskiej.PowiadawięcMackiewicz,żeowa
Walentynowiczowamiaławieśidwadzieściasiedemdusz.Dwadzieściasiedemdusz
tożtogroteska—dodajelitującsięnadubóstwemrodaczki.
StamtądpochodziłtakżewspaniałyreportażystaMelchiorWańkowicz,który
szokowałswoichbiesiadnikówgigantycznymijajami,rzekomostrusimi,jakiesam
przyrządzałukradkiem.Aprzecieżtrzebapamiętać,żespodTrokkołoWilna
wywodziłsięojciecStanisławaIgnacegoWitkiewicza,znanegonacałymświeciejako
Witkacego.Nieodrzeczybędzieprzypomnieć,żeiGombrowiczpowoływałsięna
swójżmudzkirodowód.
AMiłosz?Wnętrzejegoczaszkiwypełnionejestodcedzonąeuropejskością,
rozpatrywanązczciąnauniwersytetachwszystkichkontynentów.Aleprzecieżwtym
człowiekubuszująwszystkiediabłylitewskieiwszystkiedemonyznadDnieprui
Niemna.
TrzebarównieżpamiętaćopysznejpostaciMarszałkaPiłsudskiego.
Słyszeliśmyonimconiecojakoostrategu,politykuczypisarzu.Aleczyprzyjrzeliście
siębliżejtemuostatniemuzoryginałówidziwakówlitewsko-polskichczypolsko-
litewskich.Będęzawszepamiętałscenkęopisanąprzezktóregośzjegoadiutantów.
Piłsudskisiedzisamotniewswoimgabinecieirozmawianiewiadomozkim.Możez
duchamipostacihistorycznych,możezeswoiminieżyjącymirodzicami,amożepo
prostu,najzwyczajniejzPanemBogiem.Gadatakwpustkęswoimbardzowileńskim
akcentemiwalipięściąwbiurko.
Mniesiębardzopodoba,żeMarszałekdoswegootoczeniawmomentach
irytacjizwracałsię:Bwy,Polacy”.Akiedyjużbyłbardzorozeźlony,mawiał:Bwy
priwiślincy”.
Dziśjużniemaoryginałów.Dziśsątylkowariaci.
*
OdWładysławaKopalińskiego,pisarzaileksykografa(niewiem,czyto
najwłaściwszesłowo,alebardzomisiępodoba),więcodWładkausłyszałem
następującąanegdotkę:staregogrenadieranapoleońskiegopolatachrodzina,awięc
dzieciiwnuki,męczą,żebypowiedział,jakbyłopodMoskwąw1812roku.Nato
staruszek-grenadier:—nicniepamiętam,nicniepamiętam.Pamiętamtylko,żebyło
bardzogorąco.
Ijasiebiewidzęwpodobnejsytuacjijaknapoleońskigrenadier.Właściwiejuż
niczegoniepamiętam.Czasemktośmiprzypomnimojeprzedlatyzachowaniealbo
mójpostępekijasłuchamtegoniczymoobcymczłowieku.Cociekawsze,nie
pamiętamnietylkoswoichgrzesznychpostępków,aleteżidobrych,którymimożna
bybyłoczasemsięchlubić.
Kiedyzacząłempisać?Wdomuuczonomniepoczątków,doszkołyposzedłem
odrazudotrzeciejklasy.Więcwdomu,wogrodziealbonałącemusiałempewnie
5
