Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IuveniliaPhilologorumCracoviensium,t.V
ŹródłaHumanistykiEuropejskiej5
Kraków2012,WydawnictwoUniwersytetuJagiellońskiego
ISBN978-83-233-3465-1,ISSN2080-5802
SYLWIAFILIPOWSKA*
InstytutOrientalistykiUJ
Starożytnepięknoitureckabrzydota
naprzykładzieszablonowościopisów
pierwszegowrażenianawidokStambułu
wświetledziewiętnastowiecznych
polskichrelacjizpodróżynaWschód
CodoopisupodróżypoWschodzie,niechcępodwzględemgeograficznymiinnymry-
walizowaćzBedekerem,iprzeważniemyślistwomuszęmiećnaoku.Wrażenia,jakie
misięmimowolipodpióronasuwają,kreślęnaślepo,bezwiedzyprawie,izatennieład
myślizgóryprzepraszamczytelnika.Archeologiemniejestemniestety!Niebadam,czy
kilkacegiełmniejczywięcejpozostałojeszczewjakiejśtryumfalnejbramie,przezktórą,
nacohistorycydająsłowohonoru,Pompejuszprzechodził.Przyrzekam,iżnaAzyatyc-
kichwybrzeżachnawetsobiepracyzadawaćniebędę,byodszukaćowegokamyczka,
którywyleciałzprocyDawidaizabiłGoliata,szukaćnawetniemyślęobręczazbeczki
Diogenesa,kopaćwziemizaniczemniebędę,bosięprzyznajędonieuctwawtejmie-
rze.Jedynemdlamnieciekawemwykopaliskiemmógłbybyćchybaliswykopanyzjamy
(Starzeński1881:4).
TesłowahrabiegoLeopoldaStarzeńskiego,publicysty,anadewszystkoza-
palonegomyśliwego,niepozostawiająwątpliwościcodoceluprzedsięwziętej
w1881rokupodróżydoAzjiMniejszej.Zastanawiajedynieto,żezamiastpo-
przestaćnanakreśleniuczystomyśliwskichintencjiwyprawy,Starzeńskisporo
miejscapoświęcanażartobliweodżegnywaniesięodmożliwościposądzenia
goozainteresowaniahistoryczno-archeologiczne.Wyczuwalnawpowyższym
cytaciedelikatnaironiajestprawdopodobnieodniesieniemdopowszechnejopi-
niipanującejwdziewiętnastowiecznympolskimspołeczeństwienatematpo-
wodówpodejmowaniatrudówdalekichpodróżynaWschód.Mimoglobalne-
gorozwojuturystykiwnowoczesnymjużrozumieniutegosłowa,przynoszącej
przyjemnośćpłynącązsamegofaktupodróżowaniaipoznawaniaodmiennych
kultur,większośćdziewiętnastowiecznychpolskichpodróżnikówudającychsię
*
E-mail:sylwia.filipowska@uj.edu.pl.Autorkaskładaserdecznepodziękowaniarecen-
zentcetekstuPanidrhab.GrażynieZajączacenneiżyczliweuwagi,któreubogaciły
niniejszyartykuł.