Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Rozdział2Grawitacjaod850000000p.n.e.do1915n.e.
Przypuśćmy,żeciężkieobiektyspadająszybciejniżlekkie.
Połączmylekkiobiektzciężkimzapomocącienkiegosznurka.Gdyobaobiektyspa-
dająrazem,wolniejszy,lżejszyobiektbędzieopóźniałszybszycięższyobiekt,aten
cięższybędzieprzyśpieszałlżejszy.Takwięctakiepołączeniespadniezprędkością
międzynormalnądlalekkiegoobiektuaprędkościąnormalnądlaciężkiegoobiektu,
czyliwolniejniżsamciężkiobiekt.
Mocnopołączmylekkiiciężkiobiektwjednącałość.Połączonyobiektjestterazcięż-
szyniżoryginalnyciężkiobiekt,więcbędziespadałszybciejniżtenostatni.
Takwięcwnaszymeksperymenciemyślowymdwaoryginalneobiektyrazembędą
spadałyjednocześniewolniejniżoryginalnyciężkiobiektiszybciejniżoryginalny
cięższyobiekt.
Ponieważjesttoabsurd,Arystotelesmusiałsięmylić,aobiektlekkiiciężkiorazich
połączeniemusząspadaćztąsamąprędkością.
Galileuszbyłgeniuszemwprawdziwymznaczeniutegomocnoprzecenianegopojęcia
irozciągałswojetalentynawieledziedzinnauki-znanejpotemjakolozoanaturalna-
wrazzinnymiaktualnymitematami.Wykorzystanieprzezniegojednegozpierwszychtele-
skopówdoobserwacjiobiektówniebieskichjestzapewneznanewiększościczytelników.
Ograniczającsiętylkodojegoosiągnięćzgodnychztematykątejksiążki,podsumowaćje
możnanastępująco:
Pokazanie,żeczaswahaniadwóchwahadełjesttakisam,jeśliichdługościsątakie
same-niezależnieodciężaruichobciążników,materiału,zktóregosązrobione,
czyamplitudywahań-choćbardziejdokładnepomiarypokazują,żeniejesttodo
końcaprawdą.
Pokazanie,żeokreswahadłajestproporcjonalny(ramka2.2)dopierwiastkakwa-
dratowegozjegodługości.
Pokazanie,żeobiektyporuszającesięwłzidentycznejwysokościrobiątowtakim
samymczasie,niezależnieodichciężaruimateriału,zktóregozostaływykonane.
Pokazanie,żeobiektyspadajązestałymprzyspieszeniem,więcprzebyteprzeznie
odległościsąproporcjonalnedoczasuspadania.
Równanienaodległość,jakąpokonujeobiektpoddanystałemuprzyspieszeniu,zostało
sformułowaneogólnietrzywiekiwcześniejprzezThomasaBradwardine’a,JohnaDumbletona,
WilliamaHeytesbury’egoiRichardaSwinsheada,pracującychwMertonCollegewOxfor-
dzie.Naszczęścieichtwierdzeniezostałonazwanenacześćichuczelni,aniewszystkich
jegotwórców.TwierdzenieMertonzostałoudowodnionezapomocąmetodgracznych,
anieeksperymentalnie,przezNicholasaOresme’aokołopołowyXIVwieku.
Rozwinięciekoncepcjibezwładnościitego,żenaturalnymstanemobiektówjestpozo-
stawaniewstaniespoczynkulubwruchujednostajnym.
Sugerowanie,żeprawazykisątakiesamedlawszystkichobserwatorówiichprzy-
rządówporuszającychsięzestałymiprędkościami-to,coteraznazywamyUwzględ-
nościąijestfundamentalnązasadąpracNewtonaiEinsteina.