Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Rozdział2•Grawitacjaod850000000p.n.e.do1915n.e.
Brachebyłzpochodzeniabogatymduńskimszlachcicemioddanymbadaczemnieba
gołymokiem.Jegoobserwacjebyłytakdokładne,żeminęłowielelat,zanimpomiarytelesko-
powemogłyjepoprawić.Pozawłasnymiśrodkamimiałteżwsparcieinnychbogatychpatro-
nów.Toumożliwiłomuzbudowaniedużychidrogichprzyrządówastronomicznychwobser-
watoriumnawyspieHven(Hveen),zwanejterazVen,leżącejwcieśninieØresundmiędzy
DaniąaSzwecją,około30kmnapółnocodKopenhagi.Jegoprzyrządybyłynatyleduże,
żeichskalepomiarowe,zwielomamałymipodziałkami,pozwalałynapomiarmałychkątów
zwysokądokładnością.Stosowałtakżenowoczesnąpraktykępoprawekobserwacjioznane
błędy,jaknp.zwiększeniewysokościobiektunaniebiewynikającezrefrakcjiatmosferycznej.
NiektórezprzyrządówBrachegobyływstaniezmierzyćpołożenieobiektównanie-
biezdokładnościąokołoplusminuspółminutykątowej,anajlepszarozdzielczośćludzkiego
okatokilkaminutkątowych.ZapisyBrachegodotyczącepołożeniaplanetosiągałydokład-
ność±2minutkątowych,więcjegowzrokmusiałbyćniezwykleostry.Miarąjakościjego
pracyjestfakt,żeKeplerodrzuciłpóźniejmodelruchuplanet,nadktórympracowałdzie-
więćlat-ponieważprzewidywałyonpołożenieMarsa8!odpołożeniazaobserwowanego
przezBrachego.8!tojestwielkośćkątowaosobywodległościokoło1kilometra,aleKepler
wiedział,żeBrachenigdyniepopełniłbytakdużegobłędu.
WśródprojektówobserwacyjnychBrachegobyłosystematycznerejestrowaniepoło-
żeniaplanetnaniebie,abydowieśćmodeluruchuplanetnaniebie,któryonsamopracował.
NiestetyBracheniebyłtakdobrymmatematykiemjakobserwatoremiwkońcuzatrudnił
błyskotliwegomatematyka,Keplera,doanalizyswoichwyników.
KeplerbyłbiednymplebejuszemurodzonymnatereniedzisiejszychNiemiec.Mimo
żepoczątkowomiałzostaćduchownym,zostałnauczycielemmatematykiwszkole.Kepler
fascynowałsięastronomiąodnajmłodszychlat,kiedyw1577rokuzobaczyłjasnąkometę,
awroku1580zaćmienieKsiężyca.Jednakmiałbardzosłabywzrok,gdyżwwiekutrzechlat
zachorowałnaospę,więcograniczałotojegozdolnośćdoprowadzeniaobserwacjiastrono-
micznych.PonadtoKeplerbyłprotestantemmieszkającymwkatolickimkraju,więcgdy
zbliżałsiędotrzydziestki,problemynatlereligijnymskłoniłygodoprzeprowadzkidoPragi,
gdziewroku1600zacząłpracowaćdlaBrachego.Rokpóźniej,pośmierciBrachego,Kepler
zostałcesarskimmatematykiemświętegocesarzaRzymuRudolfaII,adziesięćlatpóźniej,
zprzyczynrodzinnych,powróciłdonauczaniamatematyki.
Kepler,pośmierciBrachegow1601roku,uzyskał,niecałkiemlegalnie,zapisywielu
jegoobserwacji,awszczególnościtychdotyczącychMarsa.Później,gdytylkomógł,pra-
cowałnajegopomiarach,próbującpokazać,żedanetewyjaśniałyheliocentrycznymodel
UkładuSłonecznegoKopernika.Keplerpracowałempirycznie.Nierozumiał,jakzachowujesię
grawitacja,alezdawałsobiesprawę,żetasiłaciągniewkierunkuśrodkaZiemi.Podzie-
więciulatachwysiłkówizpowoduwymienionychwcześniejodchyleńwynoszących8!,
zdecydował,żeodpowiedźbrzmiUnie”;modelUkładuSłonecznego,jakiwyobraziłsobie
Kopernik,zplanetamiporuszającymisiępokołowychorbitachwokółSłońca,niepasował
dojegodanych-zacząłwięcodnowa.
