Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
FENOMENOLOGICZNAKONCEPCJAROZUMIENIAEDMUNDAHUSSERLA
WOdcieniachobecnościpokazaliśmy,żeczyminnymróżajestdlamiło-
śnikaróż,możemypowiedzieć:zmysłowymobiektempożądania;czymin-
nymdlasprzedawcyróż,dlaktóregojestonatowarem;czyminnymjestdla
zielarza;czymzupełnieinnymdlaartysty,dlaktóregostanowiegzemplifika-
cjępięknaiharmonii;czyminnymdlabotanika;aletaknaprawdęróżaistnie-
jepozazainteresowaniamiczłowieka,whoryzoncieniezawężonymludzkimi
zainteresowaniamiiuzurpacjami.Wtymmistycznymoglądzie-fenomeno-
logbędziemówiłraczejoniezawężonymsposobiedania-różajestsobą,nie
jestnarzędziemdocelu,alecelemsamymwsobie.Dotegosposobubycia
iprezenowaniasięróżymogąodnosićsięsłowaśląskiegomistykaAngelusa
Silesiusa:
Różajestbezdlaczego;rozkwita,borozkwita,
Nasiebieniezważaiczyjąwidzą,niepyta3.
WOdcieniachobecnościwyróżniłemnastępującehoryzontyprezentowa-
niasiębycia,które,jakwspomnieliśmy,odnosząsięrównieżdofenomenu
Innegowjegowielowymiarowejobecności:abstrakcyjność(Abstraktheit),
przedmiotowość(Vorhandenheit),poręczność(Zuhandenheit),współbycie
(Mitdasein)czywkońcuhoryzontjestestwa(Dasein)4.Wedługwyróżnio-
nychhoryzontówprześledźmymożliwesposobyprezentowaniasięróży:
1)Horyzontabstrakcji(Abstraktheit):różęmożemypoddaćseriibadaństa-
tystycznychizałożyć,żeistniejerelacja,którazademonstrujenamdla
przykładuilośćwodyzużywanejprzezróżęwzależnościodtemperatury.
Fenomenróżystajesięwięcmatematycznymmodelemopisanymprzez
funkcjęzezmiennąwformietemperatury,któramożeumożliwićnam
dużezyskinaprzykładwprogramieoszczędzaniawodypoprzezopty-
malizacjętemperatury,czyidącdalej-energiipotrzebnejdoeksploatacji
plantacjiróż.
2)Horyzontprzedmiotowy(Vorhandenheit):zakładamynastępnie,żeza-
miastzwykłychkwiatówróżazrodziłabyjakiśzupełnienowyrodzaj
kwiatów,wprawiającnastymwzadziwienie.Wtymprzypadkufenomen
stajesięprzedmiotem,któryprawiewogóleniepojawiasięwzwykłym
kontekścieodniesieńdocodzienności.Tozdystansowanenastawieniece-
chujepostawęnaukowca.
3)Horyzontporęczności(Zuhandenheit):różazachowujezwykłemiejsce
wnaszymotoczeniu,pojawiasięwkontekściecodziennychodniesień.
Konteksttenzaczynadecydować,czymdlanasjest.Możebyćnaprzy-
kładtowaremalbopodarunkiem,przypomocyktóregochcemypozyskać
sobieczyjąśsympatię.
3AngelusSilesius,cyt.za:M.Heidegger,Zasadaracji,przeł.J.Mizera,Kraków2001,
s.60.
4J.Brejdak,Odcienieobecności...,dz.cyt.,s.149.
