Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Metoda
19
4)Horyzontwspółbycia(Mitdasein):załóżmyteraz,żebędziemypostrzegać
różęjakoinną,teleologiczną,tj.procesualnąpodmiotowość,patrzącna
niąprzezantropomorficzneokularysponatnicznej,żywejistoty.
5)Horyzontjestestwa(Dasein):różajestsobą,niejestnarzędziemdocelu,
alecelemsamymwsobie.Poprostujestbezżadnegondlaczego”,istnieje
pozawszelkimzewnętrznymzainteresowaniem,oczymjużwspomniałem,
odnoszącdotegosposobubyciaijegokorelatusłowaAngelusaSilesiusa.
RobertSpaemannwpracyRzeczywistośćjakoantropomorfizmprzed-
stawiłpostulatetyczno-ekologicznynakazującypostrzeganieinnegobytu
ożywionegowperspektywieprocesualnegowspółbycia(Mitsein):nSpostrze-
gaćgojakorzeczywistytotyle,coprzyznawaćmucośnakształtsobości
[Selbstsein];oznaczapostrzegaćgowaspekciepodobieństwaznami,azatem
postrzegaćantropomorficznie,niejakoobiekt,leczjakowspółbycie[Mitsein]”5.
Wodniesieniudoomówionychtuhoryzontówprezentowaniasiębycia-
odcieniobecności-przywołajmysłowaHeideggera:
Człowiekniejestnigdywpierwczłowiekiemnztejstronyświata”jakopodmiot,nie-
zależnieodtego,czypodmiotpojmujesięjakonja”,czyjakonmy”.Niejestonrównież
nigdynajpierwtylkopodmiotemodnoszącymsięzarazemstaledoprzedmiotów,tak
jakbyjegoistotapolegałanastosunkupodmiot-przedmiot.Człowiekwswejistocie
przedewszystkimeg-zystujekuotwartościbycia.DopierotoOtwartestawiawprze-
świcieowonmiędzy”,wewnątrzktóregomożenbyć”wogólenodniesienie”podmio-
tudoprzedmiotu6.
ZkoleiMaxSchelerobokistotydanejrzeczy-Wassein,obokjejistnie-
nia-Dasein,wyróżniaprzedewszystkimaksjologicznysposóbprezentowa-
niasięjej-Wertsein.DlaScheleraróżnesposobyprezentowaniasięwpisane
sąwodmienneaksjologicznehoryzonty,fundująceokreślonesposobyjej
przedmiotowegoujęcia(modiprzedmiotowości).Wartośćhedonicznafundu-
jebycieobiektempożądania;wartośćutylitarna-przedmiotowośćtowaru;
wartościwitalne-przedmiotowośćleku;wartościduchowe,jakpięknoczy
5R.Spaemann,WirklichkeitalsAnthropomorphismus,w:GrundvollzügederPerson
DimensionendesMenschseinsbeiRobertSpaemann,Hrsg.H.-G.Nissing,München2008,
s.24.Zob.takżeJ.Brejdak,Byćosobą.Oantropomorficznymwymiarzeświata,nEthos”
2016,nr116,s.56-74.ZkoleiwksiążceSzczęścieażyczliwośćSpaemannnazywatenspo-
sóbbyciawobecczłowiekaaktemobudzeniarozumu,podczasktóregonwłasnarzeczy-
wistośćirzeczywistośćInnegostająsięjednocześniewidoczne”.Aktbudzeniarozumu
jestaktemotwieraniasięnaprocesualnąiteleologicznąrzeczywistośćInnego.Tateleolo-
gicznapodmiotowarzeczywistośćjestzarazemprzejawempełnejjegoobecności:wakcie
przebudzeniadorozumuobjawiająsięjednocześnieirzeczywistośćdrugiego,irzeczy-
wistośćwłasna.Objawieniesięrzeczywistościdrugiegojestrównoznaczneztowarzysze-
niemtejrzeczywistościwjejteleologicznymbyciu-ku.Tylkowtymakcietowarzyszenia
drugistajesięrzeczywisty.Zob.R.Spaemann,Szczęścieażyczliwość.Esejoetyce,przeł.
J.Merecki,Lublin1997.
6M.Heidegger,PhänomenologiedesreligiösenLebens,Hrsg.M.Jung,T.Regehly,
FrankfurtamMain1995,s.301.
