Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Historycznepodłożedzisiejszychproblemów
ahindusami,kupowaniulojalnościlokalnychprzywódcówplemien-
nych(m.in.zwłaszczanapograniczuafgańsko-pakistańskim)czyteż
utrzymywaniuquasi-feudalnegosystemu,dającegonieograniczoną
władzęlojalnymposiadaczomziemskim.
Zamomentostatecznegoupadkudynastiimogolskiejuważasięrok
1858,kiedyBrytyjczycystłumilipowstaniesipajów,którewybuchłorok
wcześniej
1
.WówczasBahadurSzahII,ostatnicesarzmogolski(formalnie
Mogołowieniesprawowalijużwładzy,pozostawalijednakdlamuzułma-
nówsymbolemdawnejświetności),zostałobalonyizesłanydoBirmy.
Statusmuzułmanówwimperiumbrytyjskimuległznacznejdegra-
dacjikosztemhindusów,którymłatwiejbyłoprzystosowaćsiędono-
wej,narzuconejzgórywładzy,gdyżzichperspektywybylitokolejni
najeźdźcy.WrogonastawienidoBrytyjczykówmuzułmanieniechętnie
uczylisięjęzykaangielskiego,któryuzyskałstatusjęzykaurzędowego,
mielizatemniewielkieszansenaobejmowanieprzeznaczonychdla
mieszkańcówsubkontynentustanowiskwadministracjirządowej.
Funkcjeteprzejmowalihindusi,niejednokrotniewykształceniwbry-
tyjskichuczelniach.Dostrzegającgroźbępostępującejmarginalizacji
wżyciupolitycznymispołecznym,elitymuzułmańskiezainicjowały
kampanięnarzeczwiększegoudziałumuzułmanówwadministracji
rządowej.W1875rokuzinicjatywysirSayedaAhmadaKhanapowstał
Anglo-OrientalCollege,oferującynowoczesnąedukacjęnawzórza-
chodni,będącykuźniąśrodowiskmuzułmańskichintelektualistów.To
właśniejegoabsolwencinajpierwubiegalisięoudziałwewładzypod
rządamibrytyjskimi,anastępnie,odlat30.XXwieku,rozpoczęliwal-
kęoutworzenieosobnegopaństwa
2
.Kampanięmuzułmańskązaini-
cjowaływgłównejmierzeosiągającedochodyelity,jejcelembyło
uzyskanieszansnarozwójekonomiczny,początkowowięcnieza-
angażowałysięwniąśrodowiskakonserwatywneaniludnośćwiejska
zprowincjizamieszkanejprzezmuzułmańskąwiększość3.Oddrugiej
1Więcejnatematpowstania,określanegowniektórychpublikacjachmianem
pierwszejwojnyoniepodległośćIndii(FirstWarofIndependence)zob.L.M.Agrawal,
FreedomFightersofIndia,t.4,ISHABooks,NewDelhi2008,s.46-50.
2P
.R.Blood,Pakistan.ACountryStudy,LibraryofCongress,WashingtonDC
1995,s.22.
3H.Alvi,PakistanandIslam:EthnicityandIdeology,[w:]F
.Halliday,H.Alavi(red.),
StateandIdeologyinMiddleEastandPakistan,MonthlyReviewPress,London-New
York1998,s.67.
