Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.DlaczegopowstałPakistan?
21
połowyXIXwiekuśrodowiskamuzułmańskiewcorazwiększymstop-
niuzaczęłyakcentowaćretorykę,którąmożnapodsumowaćhasłem
Dislamwzagrożeniu”4,sugerującympotencjalnezagrożeniazwiązane
zdominacjąhindusów.Budowaniepoczuciawspólnotywokółreligii
ichęćobronywyznawanychwartościprzedobcymiwpływamimiało
staćsięźródłemmasowejmobilizacjipolityczno-społecznej,prowadzą-
cejdoutworzeniaodrębnegopaństwa.Następnie-jużwniepodległym
Pakistanie-elitypolitycznekontynuowałystosowanietegonarzędzia,
równieżdziśniejednokrotnieużywanegodobagatelizowanialicznych
przykładówagresjiwobecmniejszościreligijnychwPakistanie.Stanowi
onotakżeformęwyrażaniasprzeciwuwobecszerokopojętejwesterni-
zacji,cojestswoistymparadoksem,ponieważamerykańskakultura
masowacieszysięwPakistaniedużąpopularnością,aszyldyKFC,
Coca-Coliitp.możnaznaleźćniemalnakażdejulicydużychmiast.
Tradycjaposługiwaniasięislamemjakonarzędziemwalkipolitycznej,
wykorzystywanymtakżewrealizowaniupartykularnychcelów,nasta-
łewpisałasięwpakistańskąspecyfikę,przyczyniającsiędoradykaliza-
cjiczęścispołeczeństwaorazwzrostusankcjonowanegoprzezpaństwo
bądźodbywającegosięprzyjegomilczącejzgodzieprocesuwyklucze-
niapewnychspołeczności,awkonsekwencjiprzemocyopodłożureli-
gijnymietnicznym.
PrzykładPakistanujestpotwierdzeniemtezy,żecechącharaktery-
stycznąpaństw,wktórychreligiapodlegadalekoidącejpolityzacji,jest
ścieraniesięnurtuumiarkowanegozkonserwatywnymwwalce
owpływnakonstytuowaniesięporządkuprawnegoispołecznego.
Mimożenaświecieistniejewielepaństw,wktórychreligiapodlega
upolitycznieniu,podtymwzględemPakistanjestwyjątkowywskali
całegoglobu:religiastałasięnarzędziemnarodotwórczym,implikują-
cymkoniecznośćodseparowaniasiępewnejgrupyspołecznej,która-
mimowewnętrznychróżnicocharakterzeetnicznym,językowym,
kulturowymitp.-miałanabaziespoiwareligijnegotworzyćsuwerenne
państwo.Innymspektakularnymprzykładempaństwautworzonegona
podstawieczynnikawyznaniowegojestIzrael,którystałsięźródłem
kolejnegoprzewlekłego-trwającegotylkorokkrócejniżindyjsko-pa-
kistański-konfliktu,zniewielkimirealnymiszansaminarozwiązanie.
Analizaobydwutychprzykładówprowadzidojednoznacznejkonkluzji,
4A.Lieven,Pakistan.AHardCountry,PenguinBooks,London2011,s.44.
