Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
JolantaZałęczny
OpuszczającyojczystąziemiępoprzegranychpowstaniachXIXw.,udający
sięnaemigracjęczyzsyłaniprzezcaratnaSybirzabieralizesobąnajdroż-
szewspomnieniaosób,miejsc,atakżezapamiętanezapachyismaki,które
będąimwkażdymczasieprzypominaćPolskę.Opisywalijepotemwpamięt-
nikachiwspomnieniach,aliteraciutrwalilijenakartachpowieściiwstro-
fachwierszy.Takniepoetyckieokreśleniajakbigos,barszczczypierogitrafiły
dojęzykapoetyckiego.PrzykłademmożebyćwierszwpisanyprzezHenryka
RzewuskiegodoimiennikaMariiSzymanowskiej:
Niechbarszcz,cogęstośmietanagorosi,
Zuszkami,zrurąnapoczątkustaje;
Ponimniechkawałzwierza,comarogi
1niejednegozszlachtyzrobiłpanem,
Tłustezmajranempoprzedzapierogi,
Bylebyłtylkokruchyizechrzanem.
Potemkartofle,zcebulązmieszane,
Niechajapetytswąwoniązbudzają,
Leczniechsłoninyskwarkiprzysmażone
Kartoflebarwąciemnąozdabiają.
Potemnadzianiekopruipietruszki
Niechajrozpychakurczątzpółtuzina(ł)
Prawdziwiejesteśdlanastakłaskawa,
Żeniezapomnieszsałatyiciasta,
Apoobiedziepolskabędziekawa(ł)1.
Okazałosię,żewbarszczu,pierogachibigosiezostałazakonserwowana
polskość2,apolskakuchniastałasięwyznacznikiemkraju,któryopuszczali
uczestnicyniepodległościowychzrywów.Zdalaodrodzinnegokrajuemi-
grancipróbowaliprzypominaćsobiepolskiepotrawy,staralisięjeprzygo-
towaćwedługzapamiętanychprzepisów,tworzącwtensposóbnamiastkę
ojczyzny.Niektóreopisyweszłydoliteraturypolskiejinieodłączniewpi-
sałysięwpatriotyczno-literackąapoteozępolskiejkuchni.Wartozauwa-
żyć,żeΠkuchnianarodowatonietylkookreślonetradycjąmenu,alepełen
różnorodnychtreści,zadziwiającychbogactwempowiązań,nieodłączny
iżywyelementnaszejkultury”3.JaksłuszniepodkreślałTadeuszChrzanow-
ski:uPolakówΠjedzenieweszłowskładnarodowegoetosu”4.Upodobania
1Citiper:W.Mickiewicz,ImiennikiMaryiSzymanowskiej,ΠPamiętnikLiteracki”1910,z.34,
s.522-523.
2I.Jarosińska,Kuchniapolskairomantyczna,Kraków1994,s.8.
3Wstęp,[w:]Wokółstołuikuchni,wybórioprac.M.iJ.Łozińscy,Warszawa1994,s.5.
4T
.Chrzanowski,Kuchniailiteratura,[w:]Wokółstołuikuchni,wybórioprac.M.iJ.Łoziń-
scy,Warszawa1994,s.151.