Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GenerałJanNepomucenUmiński(1778-1851)…
27
Powszechnośćpodobnychzachowańpowodowała,żeniebyłyonetrak-
towaneprzezWielkąEmigracjęjakocałkowiciedyskwalifikujące.Generał
J.N.Umińskiciąglecieszyłsięwięcpewnąestymąimógłliczyćnatych,któ-
rzygotowibylipożyczyćmupieniądze,awpilnejpotrzebiewykupićgozrąk
dłużników(w1844r.zbelgijskiegowięzieniaVervierwyciągałgozakau-
cjąhrabiaWincentyTyszkiewicz31).Wrelacjachwspółczesnychodnotowy-
wanoniewątpliwezaletycharakterugenerała.Komentującnapisanąprzez
J.N.UmińskiegorozprawęRzeczopowstaniunarodowymwPolsce,L.Niedź-
wieckistwierdzałtyleżotekście,coojegoautorze:
Dwiesąwielkiezaletypismatego,zalety,któryminiekażdepismopochlubić
sięmoże:1-osąduswegonigdynieobwijawbawełnę,nicnietai,amówi,jak
myśli-jestwięcniezawodnieotwartyiszczery,iprostądrogąmaszerujący
jakżołnierz;2-onic,arzeczywiścienajmniejmówiosobie32.
Zdrugiejstrony,niefrasobliwystosunekgeneraładodłużnikówipienię-
dzy,dawałtowarzyszomwygnaniaasumptdocorazwyraźniejszejkrytyki
lubuszczypliwychuwag.Zdradzałyoneniekiedypoirytowanie,kiedyindziej
zażenowanie,azwyklerosnącybrakzaufaniadosłówiczynówJ.N.Umiń-
skiego.PamiętnikarskieuwagiMichałaBudzyńskiegoogenerale,Πznanym
zzeswegomęstwa,zdolnościrobieniaogromnychdługównigdyniepłaco-
nychigorliwegoupominaniasię[ł]wewszelkichkwestyachdotyczących
Polski”33,możnajeszczeprzyjąćzesmutnymuśmiechem.Kiedyjednakwe
wspomnieniachJanaBartkowskiegoz1834r.czytamy,żeorganizującasię
wtzw.Ogółemigracjalondyńskakierownictwoobradwolałapowierzyć
gen.RomanowiSołtykowiniżJ.N.Umińskiemu-botenΠnieposiadałmiędzy
namiwielkiejsympatii”34-możemyzastanawiaćsię,czynaowąnieufność
idystansJ.N.Umińskiniezapracowałsobietakżerozrzutnymstylemżycia.
Sarmackazadzierżystośćgeneraławopędzaniusięprzedwierzycielamimo-
głazyskiwaćuniektórychpewnąaprobatę.Wsprowokowanychzajściem
zS.PhillipsemuwagachK.L.Szyrmy(ΠNieźledługizaciągać,alelepiejŻyda
psawybić,jakmudługoddać”35),czućteżjednakprzekąsiprzyganę.
Dowodemnato,żeodpewnegomomentuJ.N.Umińskimiałuwspółtowa-
rzyszywygnaniawyraźnieograniczonykredytzaufania,możebyćfragment
listuL.NiedźwieckiegodoE.Januszkiewicza.L.Niedźwieckinigdynieodciął
31B.J.Umiński,op.cit.,s.268.
32L.NiedźwieckidoE.Januszkiewicza,Londyn2VI1837,[w:]L.Niedźwiecki,op.cit.,s.242.
33M.Budzyński,Wspomnieniazmojegożycia,t.1,Poznań1880,s.283.
34J.Bartkowski,WspomnieniazPowstania1831rokuipierwszychlatemigracji,oprac.
E.Sawrymowicz,Kraków1966,s.261,437(cytat).
35K.LachSzyrmadoK.Sienkiewicza,Londyn26XII1837,rkpsBCK,sygn.5523II,s.1057.
