Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
1.Pracazawodowaażycierodzinne—ujęcieteoretyczne
cegiełkę,jakąpracownikdokładadorozwojutechnologicznegoispołecznego.
nPracaczłowieka(pracaludzka)jestzjawiskiemuniwersalnym;jestpojęciem
wieloznacznym,interpretowanymwbardzoróżnysposób,aprzeztoodmiennie
rozumianym.Stanowikategoriępoznawcząwieludyscyplinnaukowych”(FUR‑
mANEK,2008:52).Zagadnieniepracyludzkiej―wswoimszerokimzakresie
―stajesięprzedmiotemzainteresowaniawieludziedzinnauki.
Wfilozofiipostrzegasiępracęwkategoriachwytwarzaniawartości,za-
równomaterialnych,jakiduchowych;pracantoświadomaicelowadziałalność
człowiekapołączonazwysiłkiem,skierowananaprzekształcanierzeczywistości
iprzystosowywaniejejdopotrzebludzkich,natworzeniecoraznowychwartości
duchowychimaterialnych.Wujęciuaksjologicznympodkreślasięjeszczewolny
―choćwynikającyzkonieczności―charakterpracy,costanowipodstawę
traktowaniajejjakoswoistejwartości”(JEDYNAK,red.,1997:367).Eksponujesię
równieżnormatywnyimoralnyaspektpracyczłowieka:npracajestaspektem
aktywnegozachowaniasięczłowiekawobecświata,podlegającymnormowaniu
moralnemu,wynikającymzjegoniesamowystarczalnościprzejawiającejsię
wpotrzebach,realizowanymwludzkimczyniewcelupodporządkowaniasobie
światadlapośredniegozaspokojeniapotrzeb,powodującymrozwójczłowieka,
amającymcharakterambiwalentny”(gAŁKOWSKI,1980:295).Pracawtymuję-
ciutorozwójzarównointelektualny,fizyczny,jakimoralnyczłowieka.
Zkoleiwprakseologiistwierdzasię,żenpracatowszelkisplotczynów
(wposzczególnymprzypadku―pasmoczynów)mającycharakterpokony-
waniatrudnościdlauczynieniazadośćczyimśpotrzebomistotnym.Skorozaś
zachodzipotrzebawymagającapokonywaniatrudności,tymsamymzachodzi
sytuacjaprzymusowa,czylitakasytuacja,iżjeżelisiętegoategonieuczyni,
będzieźleiprzytymgorzej,niżjeżelisiętouczyni”(KOTARBIŃSKI,1982:
80―81).Pracajesttutajtraktowanawkategoriachprzymusu,którydeterminuje
aktywnośćczłowieka.Zwracasięuwagęprzedewszystkimnasprawnośćdzia-
łaniaczłowiekaoraznaskutecznośćiekonomizacjęjegowysiłków.Wekonomii
natomiastpracędefiniujesięwnastępującysposób:nPracajestzespołemczyn-
nościwykonywanychwprocesieprodukcji,amającychnaceluwytwarzanie
dóbr,tj.przedmiotówsłużącychdozaspokajaniapotrzebludzkich”(LANgE,
1962:5).Zuwaginafakt,żepracajestbardzoistotnymelementemżyciaekono-
micznegoigospodarczego,wdorobkunaukekonomicznychznajdujesięwiele
opracowańdotyczącychjejznaczeniadlafunkcjonowaniajednostkowegoispo-
łecznego.Wopracowaniachtychpodkreślasię,żepracatoncelowadziałalność
człowieka,polegającanaprzekształcaniudóbrprzyrodyiprzystosowaniuich
dozaspokajaniapotrzebludzkich.Zewzględunastopieńorganizacyjnegoze-
spoleniawykonawcówpracywceluzrealizowaniaokreślonychzadańrozróżnia
siępracęindywidualną(wykonywanąprzezjednegowykonawcę)izespołową
(wykonywanąprzezgrupęwykonawców,międzyktórymipowstająwięzy
kooperacyjne,[…]).Zewzględunastosunekwykonywanejpracydojejcelu
