Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Książka,którąchcemywszystkimzaproponowaćjakolekturęjestkolejnymele-
mentempowolnegoprocesuwłączaniadohistoriikulturypolskiejniezwykleorygi-
nalnegozjawiskajakimbyłaliteraturapolsko-żydowska.
Sformułowanieliteraturapolsko-żydowskapojawiłosięwroku1866wpiśmie
Izraelita,wyróżniłtenosobnynurt–MojżeszCohn(wliściedoredakcji).Nanowo
terminówzostałzdefiniowanywtrakciedebat,któremiałymiejscewdwudziesto-
leciumiędzywojennym.Spośródwspółczesnychbadaczyhistoriiliteraturyważnym
sygnałemiwskazaniemniedocenianegoczyzapomnianegopolabadawczegobyły
praceprofesorEugeniiProkop-Janiec.
Ówfenomenpolsko-żydowskiejliteratury–rozpatrywanywkontekścieindy-
widualnejigrupowejtożsamości–stałsięprzedmiotemzainteresowaniabadaczy,
którzyspotkalisięnakonferencji,jakamiałamiejscewdniach15–16.11.2010na
UniwersytecieWarszawskim.
Wokółtakzdefiniowanejtematykiorazkształtowaniasiępolsko-żydowskiejnar-
racjiodkońcaXIXwiekupoczasywspółczesne,koncentrowałysięwszystkieprzed-
stawianerozważania.Analizowanorozmaitestrategietekstowe–prezentowane
takwdziałachliterackichjakiwdebatachprasowychczydziałalnościspołecznej
–dotyczącekrystalizowaniasięmodeliidentyfikacji.Odniesieniamidlaindywidu-
alnychkonstrukcjitożsamościbywałyodmiennekręgi–żydowskieinieżydowskie
symbolicznezasobykulturowe.Branopoduwagęczynnikiwewnętrzne–rekon-
strukcjerodzinnychdziejówczywyboryasymilacjilubsyjonizmualborozwijania
Bundowskiejwersjijidyszkajt.Dyskutowanorównieżooddziaływaniachzewnętrz-
nych,takichjakodmianyantysemityzmu,zmuszającychdokonfrontacjizpolsko-
żydowskimdziedzictwem.
Wskazującnaformowaniesięjednostkowychnarracjisamoświadomości,Eugenia
Prokop-Janiec,podkreśladialektykęprocesuidentyfikacji,istotnąrolęróżnicy
orazzmiennośćnegocjowanejprocesualnietożsamości.Przedstawiaróżnemodele
budowaniaHja”,analizujeodmiennestrategietekstowesłużącekrystalizowaniusię
indywidualności.Omawiaprzytymnawybraneprzykłady(KarolDresdner,Emil
Tenenbaum,WilhelmFeldman,AnielaKallas,OstapOrtwin,AdamMadler),wktó-
rychodnaleźćmożnaautoanalizyirekapitulacjedotyczącelosówpostaci,obszary
poszukiwańorazkonstruowaniatożsamościkonfrontowanejzinnościąiróżnicą.
PrzypominającsylwetkęAleksandraHertza,StanisławObirekpiszeopro-
cesiedezasymilacjispowodowanymantysemityzmemipoczuciemwyobcowania,
doświadczanymnajmocniejprzezpolsko-amerykańskiegosocjologaw1967roku.
–7–
