Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
BarbaraMilewska-Waźbińska
jestwpływfrazeologiiTrzecieskiego,choćLoeaechius,wykorzystująctensam
przymiotnikpromptus,postrzegakrólajakoczłowiekaskłonnegodoczynu
zbrojnego.Wartozestawićwspomnianeźródła,wktórychuwzględnionorysy
charakterologiczneostatniegowładcyzdynastiijagiellońskiej,zwypowiedziami
powstałymibezpośredniopojegośmierci.Analizawyrosłychzduchahuma-
nizmuutworówliterackich,przedewszystkimłacińskich,pozwoliocenićich
związekzrenesansowąbiografiąpochwalną.
Wwydanymw1574r.wKrakowiedrukuInfunere[...]SigismundiAugusti
Poloniaeregis,opróczłacińskiejoracjiJanaDymitraSolikowskiego,sekretarza
ZygmuntaAugusta,zawartowierszeAndrzejaTrzecieskiegoorazepigramat
humanistyfrancuskiegoJacobaHeliasa.Nastronietytułowejliczącej39kart
publikacjiznalazłasiękompozycja,którawykazujepodobieństwodoprzedsta-
wieńtypuicones33.Jesttodrzeworytzpółpostaciowymportretemmonarchy
wzbroizinsygniamikrólewskimi.Wizerunkowitowarzyszyłacińskiepigra-
mat,wktórymzmarłyzabieragłosiżyczySarmacji,abycieszyłasięzawsze
wolnością,akażdyobywatelotrzymałto,nacozasłużył.Naodwrociestrony
tytułowejznajdujesięnatomiaststemmatzprzedstawieniemorłazwplecionymi
inicjałamiZygmuntaAugusta.ŁacińskiepigramatAdinclytamLachiamzostał
podpisanyprzezAndrzejaTrzecieskiego.Wwierszuwspominasiękrólaoraz
polecalekturędedykowanejzmarłemumowySolikowskiego.
Samąoracjęsekretarzakrólewskiegokilkakrotnieprzedrukowywano
34
.
OmówiłjądokładnieEdmundKotarski35,któryzaznaczył,żeSolikowskiwy-
mieniłszeregzaletkróla,takichjakroztropność(sapientia),umiarkowanie
(temperantia),sprawiedliwość(aequitas),atakżezwróciłuwagęnajegoznajo-
mośćjęzykówobcychorazhojność.Należałobyjeszczepodkreślić,żemówca
wspomniałwprawdzieoopieszałościwładcy(cunctatio),aleusprawiedliwiał
go,twierdząc,żewokolicznościach,wktórychtensięznajdował,trudnobyło
postępowaćinaczejbezszkodydlabezpieczeństwapublicznego36.
CzęśćpoetyckąpublikacjiInfunere[...]SigimundiAugustirozpoczynakrótki
wierszJacobaHeliasaInobitumSigismundiPoloniaeregiscarmen,wktórymrów-
nieżpadająsłowasłużącecharakterystycekróla:DQuimusascoluit,pacemque
etpriscadeorum/Sacrapiustenuitfunerisusquediem”(DCzciłmuzy,pokój
33J.D.Solikowski,Infunere[...]SigismundiAugustiPoloniaeregis[...]oratio,Cracouiae:
inofficinaNicolaiScharfenberger,1574.
34Zob.np.przedrukw:M.Kromer,PoloniasivedeorigineetrebusgestisPolonorumlibriXXX,
ColoniaeAgrippinae:inofficinaBirckmannica,1589,s.701-720;zob.teżM.Junius,Oratio-
numexhistoricistamveteribus,quamrecentioribusineloquentiaestudiosorumgratiam,Argentinae:
impensisLasariZetzneri,1598,s.111-147;H.Kirchner,Superiorisaeviimperatorum,regum,
electorum,ducumacprincipumheroumcurriculaorationibusacelogiisclarissimorumvirorumcom-
prehensa,Marpurgi:PaulusEgenolphus,1609,s.160-211.
35E.Kotarski,PublicystykaJanaDymitraSolikowskego,Toruń1970,s.116-119;por.też
M.Kosman,ZygmuntAugustwopiniiwspółczesnychipotomnych,DPamiętnikBibliotekiKórnic-
kiej”1982,nr19,s.35-36;por.teżS.Cynarski,op.cit.,s.210.
36J.D.Solikowski,op.cit.,k.G
3v.
