Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
BartłomiejCzarski
Głównymcelemutworujestwefekciepochwała,atreśćkonsolacyjnastanowi
jedyniedlaniejpretekst.
Stemmattenkontrastujezumieszczonąnakońcukompozycjąskierowa-
nądozmarłejkrólowej.Jątakżetworzyepigram,skromniejszyjednakpod
względemrozmiaruodpoprzedniego,orazrycinaheraldyczna,przedstawiająca
połączonegodłaCzechiWęgier.Wierszwykazujesilnezwiązkizkonwencją
epitaówkobiecych:DFiliatergeminiregis,regalisetuxor,/Postmortem
Christisponsadelis,ave”38.OkreślenieDChristisponsadelis”stanowiwy-
raźnenawiązaniedośredniowiecznejhymniki,gdziespotykanejestjakoczęsty
epitetpostaciświętychniewiastorazMatkiBoskiejlubcałegoKościoła39.Sfor-
mułowanietosugerujeprzedewszystkimdużąpobożnośćzmarłej,wskazując
jakojejgłównącnotępietas,jednązczęściejpodkreślanychwepitaachzalet
kobiecych40.Wzacytowanymdystychuniezabrakłotakżewzmiankiomężu
iojcuzmarłej.Poprzezpodkreślenieposiadaniatrzechtytułówkrólewskich
szczególnieuhonorowanyzostałFerdynandHabsburg.Treśćobukompozycji
stemmatycznychświadczyotym,żewydanyprzezWietoradrukwcałości
opierasięnapowiązaniuzesobątreścifuneralnychzpanegirycznymi.
PożegnalnygłoszWilna
Bardzociekawieprezentujesiętakżewspomnianejużepicediumautorstwa
WacławaSzamotulskiego,wydaneprzezHelenęUnglerową.Drukukazałsię
podtytułemInfunereElizabethe[...]SigismundiIIAugusti[...]coniugis[...]carmen
lugubre
41
.TeksttenzgrupyfuneraliówpoświęconychHabsburżanceuznany
zostałprzezZabłockiegoiNowaka-Dłużewskiegozanajciekawszy42.Jakojego
zaletęwskazalioniprzedewszystkimograniczenieaparatumitologicznego
iskoncentrowanienapatetycznieprzedstawionymopisiepogrzebu.Zwrócili
uwagę,żepodtymwzględemepicediumSzamotulskiegozapowiadabardzouda-
ny,źniejszyotrzylata,poematżegnającyZygmuntaStaregoautorstwaPiotra
Rojzjusza43.Obajbadaczestwierdziliteż,żeutwórSzamotulskiegostanowił
38DŻegnajcórkopotrójnegokrólaikrólewskażono,/którapośmiercistałaśsięwierną
oblubienicąChrystusa!”.Cyt.ztekstułacińskiegoza:ibidem,k.A
6v.
39Zob.np.SummaaureadelaudibusBeatissimaeVirginisMariae[…],t.10,coll.J.J.Bourassé
LutetiaeParisorum1866,szp.310;zob.teżJ.Bugge,Virginitas.AnEssayintheHistoryofaMedi-
evalIdea,Hague1975,s.59-79.
40E.P
.Forbis,Women’sPublicImageinItalianHonoraryInscriptions,DAmericanJournalof
Philology”111,1990,4,s.493-512;B.Milewska-Waźbińska,op.cit.,s.104-109.
41W
.Szamotulski,InFunereElizabethe[...]SigismundiIIAugusti[...]Coniugis[...]Carmen
lugubre[...],Cracoviae[1545].
42J.Nowak-Dłużewski,op.cit.,s.168-169;S.Zabłocki,Polsko-łacińskieepicediumrene-
sansowe,s.176-179.
43P
.Royzjusz,HistoriafunebrisinobitudiviSigismundiSarmatiarumregisetadSigismundum
Augustumliumadmonitio,Cracoviae1548.