Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Osobowośćazachowaniaagresywne
czebardziejwidocznejestnadalszychetapachrozwojupsychologii
naukowej,wnurciepsychodynamicznymibehawioralnym(wteorii
społecznegouczeniasię).Toostatniepodejściedozachowańdewia-
cyjnychbyłotakbrzemiennewskutki,żeprzezwieledziesięciole-
cimogłobyćuważanezaszczytmożliwościwtymnurcienauki.
Mimoniezadowoleniaiostrejkrytykizestronyteoretykówtrak-
tującychistotęczłowiekawkategoriachbardziejidealistycznych,
czystohumanistycznychiaksjologicznych,Dzniewolenie”behawio-
ryzmembyłotaksilne,żebardzotrudnobyłosformułowaćnowe,
ontologicznezałożeniadotyczącenaturyczłowieka,jegopoznawa-
niaświatairelacjizachodzącychmiędzyczłowiekiemacałokształ-
temrzeczywistości.
Wszystkieteorieosobowościpozostająwścisłymzwiązkuzfi-
lozoficznymikoncepcjaminaturyczłowieka.DopołowyXXwieku
dominowałykoncepcjemechanistyczne,opartenaDtwardym”de-
terminizmie,którynagrunciepsychologiiwyrażałsięwbehawio-
ryzmie.Naprzełomielat60.i70.wfilozofiiczłowiekapojawiłsię
nurtantropologiczny,przyjmującyDmiękką”wersjędeterminizmu,
czegoskutkiembyłoodrodzenieproblematykiwolnościczłowieka,
wprowadzeniedoteoriiosobowościpojęciaosobyipojmowania
człowiekajakoistotyzdolnejdoinicjowaniadziałań,dosamoreali-
zacjiikontrolowaniaswoichdziałańorazwywieraniawpływuna
otoczenie.
Wtymnurciepojawiłasiępsychologiapoznawcza(kognitywna),
któraistotęigenezęosobowościsprowadzadoczynnikówpoznaw-
czych.Psychologiapoznawczazapoczątkowałanowąmetodologię
wbadaniachnadzachowaniemczłowieka,wtymnadzachowaniami
agresywnymi.
1.1.1.Osobowośćwświetleteoriipoznawczej
Psychologiapoznawczastarasiępełniejibardziejadekwatniewy-
jaśnićto,cozaniedbałypoprzednienurty,awięcnurtpsychodyna-
micznyibehawioralny.Nieodrzucającbiologicznegoiśrodowisko-
wegodeterminizmu,psychologiapoznawczapodnosidonajwyższej
rangisamodzielnośćczłowiekawzakresiepodejmowaniadecyzji
iwyborunajlepszychustosunkowańdoświataisiebiesamego.
