Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Społeczno-poznawczateoriaosobowości...
11
Spośródpolskichpsychologównowatorstwoteoriipoznawczej
najpełniejdostrzegająJózefKozielecki(1998),JanuszReykowski
(1979),GrażynaKochańska(Reykowski,Kochańska,1980)iWie-
sławŁukaszewski(1974).Kozielecki(1998,s.170)pisze,żeDczło-
wiekniejestanimarionetką,całkowiciesterowanąprzezśrodowisko
zewnętrzne,aniniewydarzonymaktoremzależnymodnieświado-
mychsiłnapędowych,jestraczejsamodzielnympodmiotem(osobą),
którywdużejmierzedecydujeowłasnymlosie,którynaogółświa-
domieicelowodziaławcorazbardziejzłożonymlabirynciewspół-
czesności”.Poglądytegoautora,zwłaszczanatematwoliczłowieka,
stanowiązasadnicząosnowęrozważańwwieluszczegółowychdzie-
dzinachwiedzyoczłowieku,np.nagrunciekryminologiihumani-
stycznej,gdzienajpełniejwykorzystujesięjegodorobekdotyczący
kwestiiwolnościiwoliczłowiekawkryminogenezie(Tyszkiewicz,
1991).Przedstawicielenurtupoznawczegoprezentujązróżnicowane
wersjeiujęciaszczegółowychproblemów,alewszystkichichłączą
podstawowetezyonaturzeczłowieka,któryjestistotąświadomą
icelowodziałającą,odbierającą,przechowującąiinterpretującąin-
formacjezeświatazewnętrznego,operującąsygnałamiwerbalnymi
iniewerbalnymi.
Zasadniczymprzedmiotembadańpsychologiipoznawczejjest
umysłczłowiekaiprocesypoznawczegenerowaneprzezprocesy
neurofizjologiczne.Poznawczafunkcjaosobowościobejmujenietyl-
koodbiór,lecztakżewytwarzanieinformacji,którekształtująstruk-
turępsychicznąisposóbzachowaniaczłowiekawśrodowisku,co
wynikazzasadniczejfunkcjiosobowości,jakąjestregulacjastosun-
kówczłowiekazotoczeniem.
Psychologiapoznawczapojmujeczłowiekajakojednostkękre-
atywną,myślamiidziałaniamiskierowanąnapodtrzymywanieswo-
jejegzystencjiorazdoskonaleniesiłpsychofizycznychizajmowanie
najlepszejpozycjiwświecieprzyrodniczymistrukturzespołecznej.
Rozwójkognitywnegomyśleniaoczłowiekumaswójpoczątek
wteoriiGeorge’aA.Kelly’ego,akonkretniewjegokoncepcjikon-
struktówosobistychgenerowanychprzezumysłoweprocesyodbie-
rająceiprzetwarzająceinformacjewpodstawowepojęcia,odzwier-
ciedlającenaturęrzeczywistościijejwartośćdlaczłowieka.Takimi
pojęciamisąDdobro”ijegoprzeciwieństwo–Dzło”.Przezcałeży-
cieczłowiekapowstajesiećtakichpojęć,którestopniowowchodzą
