Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Osobowośćazachowaniaagresywne
wróżnorodnerelacjeizłożonestruktury,inaodpowiednimpozio-
mierozwojutworząogólnystrukturalno-funkcjonalnyukład,jakim
jestosobowość.Poszczególneelementytychstrukturuporządko-
wanesąhierarchicznie,cooznaczadominacjępewnychelementów
nadinnymiorazichważnośćzewzględunażycioweceleizadania
człowieka.
Jakwspomniałemwcześniej,wpolskiejliteraturzepsychologicznej
opisanychjestwielewersjipoznawczychteoriiosobowości.Spośród
nichwyróżnićnależyregulacyjnąteorięosobowościReykowskiego,
którabyławielokrotniewykorzystywana(zarównoprzezsamego
jejtwórcę,jakiinnychautorów)dointerpretacjiagresjiizachowań
agresywnychprzejawianychprzezróżnekategorieosóbiwróżnych
warunkach.Zaletątejwersjiteoriiosobowościjestrównieżto,żejest
onawynikiemkonfrontacjiiweryfikacjiogólnychzałożeńteoretycz-
nychzwynikamibadańempirycznych.
TewłaśniewaloryteoriiReykowskiegozadecydowałyojejwy-
borzejakoteoretycznejpłaszczyznyodniesieniadlarozpatrywanej
wtejksiążceproblematykizachowańagresywnychdzieciimłodzie-
żyorazzjawiskaodrzuceniarówieśniczego.
Zasadniczeceleprzyjętewanalizachwymagajązasygnalizowania
ogólnychzałożeńteoriiReykowskiego,zwłaszczatych,którepozwa-
lajązrozumiećistotęzjawiskaagresji.
Reykowskipisze,żeprzyjęteprzezniegostanowiskoteoretycz-
neDwdużymstopniunawiązujedoteoriipoznawczych(choćsiędo
nichniesprowadza)”.Zaznaczadalej,żeRegulacyjnaTeoriaOsobo-
wościzakłada,iżDosobowośćpowstajedziękispecyficznejzdolności
tkankimózgowejczłowiekadowytwarzaniaukładówfunkcjonal-
nychospecyficznychwłasnościachioniespotykanymgdzieindziej
wprzyrodziestopniuzłożoności”.Abyosobowośćmogłapowstać,
koniecznyjestudziałczłowiekawdziałalnościspołecznej.Osobo-
wośćjestsystemem,któregoszczególnąformęegzystencjistanowi
wymianainformacjinaczynnościpraktyczne,przyczymczłowiek
jestzarównoodbiorcąinformacji,jakteżichtwórcą–zaburzenie
tejwymianyprowadzidozaburzeń,anawetzniszczeniaosobowości
(wszystkiecytatyza:Reykowski,Kochańska,1980,s.16).
Podkreśleniedoniosłościskutkówzaburzeniawymianyinformacji
wyjątkowouzasadniaprzydatnośćteoriiReykowskiegodointerpreta-
cjitakichzjawiskjakzaburzeniazachowaniaiodrzucenierówieśnicze.
