Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40Fizjologiakomórki
3i4iROZMNAŻANIEINAMNAŻANIE
Rozmnażanieosobnikówsłużypomnożeniuliczebnościgatunkuprzyzacho-
waniumateriaługenetycznego.GwarantujetoreplikacjaDNA.Wtrakciete-
goprocesuspiralarozkręcasię(p.str.33)wwielupunktachikażdanićDNA
zostajeodtworzonadziękitworzeniuodpowiadającejnicipotomnej,takiż
tworząsięnowehelisy(zasadazamkabłyskawicznego,p.ryc.11).Zaburze-
niawreplikacjimogąprowadzićdomutacji.
Komórkiciałaposiadajązdolnośćdorozmnażaniasięnadrodzepodziału.
Starelubuszkodzonekomórkizostajązastąpionenowymi.Tazdolnośćdore-
generacjijestróżnienasilona.Komórkinabłonkóworaztkankiłącznejipod-
porowejmająbardzodużezdolnościregeneracyjne.Zdolnośćtajestsłabsza
wprzypadkutkankimięśniowej,abrakjejwtkancenerwowej.Komórkiner-
woweniemogąregenerować.
Rozróżniasięmitozę,mejozęiendomitozę.Wprzypadkumitozykomór-
kapotomna,podobniejakkomórkamacierzysta,wyposażonajestwpo-
dwójnyzestawchromosomów,wprzypadkumejozykażdakomórkapotom-
naotrzymujetylkopojedynczyzestaw(podziałredukcyjny).Wprzypadku
endomitozyniemożnawyodrębnićżadnychwolnychchromosomów.Zwie-
lokrotnienieilościmateriałuchromosomalnegonastępujewfaziespoczyn-
kowejjądra.Wtensposóbmogąpowstaćdużekomórkizwielomajądrami.
Relacjajądro–cytoplazmazostajezachowana(np.komórkimięśniszkiele-
towych).
Mitoza
Profaza.Chromosomywidocznesąjakodługie,cienkienici.Dzieląsięna
dwieidentycznenici(chromatydy).Naskutekspiralnegozwijaniasięulegają
onezgrubieniuiskróceniu.Błonajądrowaulegarozpuszczeniu.Jeżeliko-
mórkazawieracentrosom,dzielisięonnadwacentrosomypotomne,które
oddalająsięodsiebienapoczątkuprofazyiwędrujądobiegunówkomórki.
Jąderkazanikająpodkoniecprofazy.
Metafaza.Zcentrosomówidługichmikrotubultworzysięwrzecionoka-
riokinetyczne(zzaangażowaniemok.15%białekkomórki).Włóknawrzecio-
namitotycznegosąwytwarzanetakżewkomórkachnieposiadającychcen-
trosomuinosząwtedynazwęczapbiegunowych.Chromosomyprzyczepiają
sięzapomocąspecjalnegomiejscaprzyczepu(centromer,kinetochor)do
włókienwrzecionaiukładająsięwpłaszczyźnierównikowej(„płytarówni-
kowa”),tworzącgwiazdęmacierzystą(monaster).
Anafaza.Chromosomywędrująkubiegunomkomórki(tworzenienowych
włókienwrzecionamiędzychromosomami).Wtensposóbtworzysięgwiaz-
dapotomna(diaster).
