Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nasalis.Pojejprzerwaniupowstajeotwórprzekształconyostateczniewnozdrzatylne
albowewnętrzne,choanae.
Tkankamezenchymatycznasięgającaodnozdrzyprzednichdonozdrzytylnych,
astanowiącakutyłowikontynuacjęwyniosłościczołowej,stajesięzawiązkiempod-
niebieniapierwotnego,palatumprimitivum,jamaustnapierwotnanatomiastsięga
dalejkutyłowipozanozdrzatylnewstronępodstawyczaszki.Wczęścitylnejjamy
ustnejpierwotnejpojawiasięzawiązekjęzyka,pojegobokachzaśpojawiająsię
odchodząceodwyniosłościszczękowychlistewkipodniebienne.Listewkipodnie-
bienneobustronspotykająsięwpłaszczyźniepośrodkowejzpodniebieniempierwot-
nym,abyjakopodniebieniewtórne,palatumsecundarium,dokonaćpodziałujamy
ustnejpierwotnej.Jejczęśćgórnaprzekształcasięostateczniewjamęnosową,cavum
nasi,częśćdolnazaśwjamęustnąostateczną,czyliwtórną.
Nabłonekbocznychścianjamynosowejwokreślonychmiejscachulegarozrostowi
ipodbudowanymezenchymądajepoczątekpóźniejszymmałżowinomnosowym,
wystającymdoświatłajamynosowej.ścianyjamynosowejpenetrujemezenchyma
kościotwórcza,zktórejwywodząsiętakiekościjakk.szczękowa,k.czołowa,k.pod-
niebiennaik.klinowa.Ulegającpneumatyzacjiitworzącwsumiezespółzatokprzy-
nosowych,sinusparanasales,którepozostająwkomunikacjizjamąnosowąbądź
bezpośrednio,jakzatokaszczękowa,sinusmaxillaris,bądźpośrednioviazatoka
szczękowa,jakzatokaczołowa,sinusfrontalis,zatokapodniebienna,sinuspalati-
nus,zatokaklinowa,sinussphenoidalis.
Zaburzeniarozwojowewyrażającesięzazwyczajniekompletnymzrostemopisa-
nychwyniosłościtwarzowychniesąwcalerzadkie.Naprzykładdośćczęsto(uczło-
wiekaw13%)pojawiasięwadarozwojowapodnazwąwargizajęczej,labiumlepori-
num,jakonastępstwobrakuzrostumiędzywyniosłościąnosowąbocznąawynio-
słościąszczękową.Wprzypadkubrakuzrostumiędzylistewkamipodniebiennymi
powstajerozszczepieniepodniebieniaokreślanemianemwilczejpaszczy,rictuslupi-
nus.Istnienietakiejwadyuniemożliwiassaniezpowoduniemożnościwytworzenia
wjamieustnejciśnieniaujemnego.Możesięteżzdarzyć,żezaburzeniarozwojowe
dotycząbrakuokreślonejwyniosłościtwarzowej.Naprzykładprzybrakuwynio-
słościnosowychbocznychobydwazawiązkiokazbliżająsiędosiebieizespalajądając
obrazwadyrozwojowejokreślanejmianemcyklopii.
JAMAUSTNA,CAVUMORIS
Mowatuojamieustnejostatecznej,czyliwtórnej,cavumorissecundarium,która
wprzeciwieństwiedojamyustnejpierwotnejjestoddzielonaodpołożonejnadnią
jamynosowej.Seperacjatajestdziełempodniebieniakostnego,którestanowidnodla
jamynosowej,ajednocześniesklepieniedlajamyustnej.
Obecnośćcałkowiciezabudowanegopodniebieniajestcechąssaków.Umożliwia
onoprzyudzialejęzykaorazumięśnionychwargipoliczkówpowstawaniewjamie
ustnejciśnieniaujemnego,którejestkoniecznepodczasczynnościssaniaorazpodczas
przyjmowaniapokarmówpłynnych.
Jamaustna,wrazznarządamidodatkowymistanowiącymijejwyposażenie,służy
dopobieraniapokarmu,jegokontrolismakowej,rozcieraniaimiażdżeniamasypokar-
41
