Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ryc.15.Powierzchniadobrzusznawędzidełkajęzykapsa
a–podjęzycze;b–zagiętebrzegijęzyka
śluzówkanapowierzchnibrzusznejjęzykaorazpobokachjestgładkaideli-
katna.Natomiastśluzówkagrzbietujęzykajestzgrubiałaiusianalicznymibrodaw-
kamijęzykowymi,papillaelinguales.Zewzględunabudowęifunkcjębrodawki
językamożnazgrupowaćwdwazespoły–brodawkimechaniczneorazbrodawki
smakowe.
–Brodawkimechaniczne,ilościowodominujące,występująwdwóchpostaciach,
jakobrodawkinitkowate,papillaefiliformes,orazmniejlicznebrodawkistożko-
wate,papillaeconicae,znaczniesilniejszeodpoprzednich.
–Usianybrodawkamimechanicznymi,pochylonymidogardłowo,grzbietjęzyka
stanowi,wzależnościodgatunku,mniejlubbardziejszorstkąpowierzchnięocie-
rającąsięomarszczkipodniebienne,śluzówkipodniebieniatwardego,cousposabia
przyruchachjęzykadopodsuwaniatreścipokarmowejpoddziałaniezębówlubdo
formowaniakęsówpokarmowychiprzesuwaniaichwstronęgardła.Zprzytoczo-
nychwywodówwynika,żenazwaubrodawkimechaniczne”jesttuwłaściwa.
Uszczeniątiprosiątprzejściowowystępująbrodawkibrzegowe,papillaemargina-
les,ulokowane,zgodnieznazwą,nabrzegujęzyka,któreułatwiająaktssania.
–Brodawkismakowe,papillaegustatoriae,włączonewobsługęzmysłusmaku,
organumgustus,sąwzakresiebudowy,rozmieszczeniailiczebnościgatunkowo
zmienne.Występująonejakobrodawkigrzybowate,papillaefungiformes;brodawki
okolone,papillaevallatae;brodawkiliściaste,papillaefoliatae.Zastosowanetu
nazwynawiązujądokształtuodpowiednichbrodawek.
Brodawkigrzybowate,podobnedozminiaturyzowanychmłodychpieczareklub
guziczków,dostrzegalnegołymokiem,sąrozproszonewśródbrodaweknitkowatych
(ryc.14–5).Występująonegłówniepobokachgrzbietujęzykanawysokościtrzonu
oraznapowierzchnigrzbietowejczęściwierzchołkowej.Uowcyikozymogąwystę-
powaćpojedynczebrodawkigrzybowatenapowierzchnibrzusznejjęzyka.
Wmiejscu,gdzietrzonprzechodziwkorzeńjęzyka,sadowiąsięnajegogrzbiecie
brodawkiokolone.Nazwęswązawdzięczającharakterystycznemuukształtowaniu.
Brodawkiokolone(4)widzianezgórymająkształtplackówoddzielonychodotocze-
niaokrągłymzagłębieniem,przyczymsameniewysterczająponadpoziomsąsia-
dującejznimibłonyśluzowejjęzyka.Sąoneszczególnieduże,alepojedyncze,pojed-
nejzkażdejstronyuświniikonia(A,C).Proporcjonalniemniejsze,leczwzwiększo-
nejliczbiepo2–3zkażdejstrony,występująupsa(D)ikota.Znaczniewięcejjestich
54
