Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ
JANUSZANDRES,BOGDANKAMIŃSKI,
1
ANDRZEJNESTOROWICZ
ZARYSHISTORIIANESTEZJOLOGII
IJEJPRZYSZŁOŚĆ
Zanimpojawiłosięznieczulenieeterowewprzekonaniuwieluchirurgówbólbył
nieodłącznąskładowąoperacji.Pacjencioczekiwalinazabiegjaknaegzekucję,
wrazztrudnymidoprzewidzeniazagrożeniami,bólem,krwotokiemczypoopera-
cyjnąinfekcją.Nawetprzedniewielkimizabiegamiwieluznichporządkowało
swojesprawyosobisteimajątkoweliczącsięznajgorszym.Fakt,iżbólzwiązany
zurazamilubzoperacjamizdawałsięniedouniknięcia,skłaniałfilozofówdojego
„uszlachcania”.Zdaniemwieluznichumiejętnośćznoszeniabólubyłajednąznaj-
wyższychcnót.Wartojednakprzypomniećznanyodwiekówaforyzm,wedługktó-
rego„Bólemnajłatwiejszymdozniesieniajestten,którycierpiąinni”.
RzymskiautorCelsuscytował„bezlitosność”jakojednąznajważniejszychcech
potrzebnychchirurgowi.Cizaś,choćczęstoporuszenicierpieniamiswychpacjen-
tów,powolistawalisięnanieodporni.Wzoremswychmistrzówstudenciwopi-
sachoperacjiczęstowogólepomijaliinformacjeocierpieniachpacjentów,
awpodstawowychdziełachtegookresuobólusięniewspomina.Wpodręczniku
RobertaListonaElementsofSurgeryz1842r.szczegółowoopisujesięplanowe
idoraźnezabieginakończynach,głowieiszyi,sutkachigenitaliach,aleniepo-
święcasięuwagiżadnejzmetoduśmierzaniabólu,któryjednakwykorzystywano
dorozpoznaniaróżnicowego.
PrzedodkryciemznieczuleniachirurgicznegopodejmowanowEuropiepróby
łagodzeniabóluzapomocąhipnozy,podawaniaalkoholu,rozmaitychziół,wy-
ciągówzróżnychroślin,atakżeprzezlokalnestosowanieuciskulublodu.Inkowie
przednajazdemPizarrastosowaliżucieliścikokijakosposóbłagodzeniabólu.Po-
dobnojapońskilekarzSeishuManaokejeszczeprzed1835r.stosowałjużwtym
celujakieśleki,jednakdo1846r.wkrajachZachodujedynymsposobembyłopo-
dawaniepacjentomnalewekzopiumwwinielubwwhisky,poparteprzyrzecze-
niemchirurga,żebędziesiębardzopodczasoperacjispieszył.LouisVelpeau,fran-
cuskichirurg,jeszczew1839r.oświadczał:„Zniesieniebólutowarzyszącego
operacjitochimera,którejnienależyjużposzukiwać”.Nieminęło10lat,ajego
ponuraprzepowiedniaokazałasięfałszywa.SamVelpeaustałsięentuzjastycznym
zwolennikiemanestezji,uznającjązanajwiększeodkryciewszechczasów.
Whistoriografiiistniejemanierapodawanianawetbardzodokładnychdat,jakie
wiążąsięzrozmaitymiwydarzeniami,podobniejakprzypisywaniezasługkonkret-
nymosobom.Metodataniesprawdzasię,gdychodzioanestezję.WilliamT.G.
Mortonjestzregułycytowanyjakoten,który16października1846r.udowodnił
wsaliwykładowejszpitalaMassachusettsGeneralHospitalwBostonie,żeznie-
czulenieeterowedziała.Jegodemonstracjępoprzedziłyjednakpróbyodkilkulat
podejmowaneprzezinnych,mniejznanychiczczonychbadaczy.
13
