Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
Kontekstyipodtekstykomunikowaniainie-komunikowania
7
•
Najwęższeujęcieobejmujeśrodkiprzekazuopartenacyfrowymtworzeniu,
przeobrażaniu,przesyłaniuorazodbiorzeinformacjizapomocąkomputerów
(głównieInternet).
Choćniematumiejscanapodjęcierozważańdotyczącychrozwojumediów,moż-
najednakzauważyć,iżwobszarzecywilizacjizachodniejrozwójwszelkichśrodków
komunikowaniajestjednymznajbardziejwyraźnychprzejawówaktywnościspołecz-
no-kulturowej.
Komunikowanieażyciespołeczno-kulturowe
Możnasformułowaćkilkaogólnychtezdotyczącychkomunikowania–awtymspo-
łeczno-kulturowegofunkcjonowaniaśrodkówprzekazu/komunikowania.
Popierwsze,środkikomunikowanianależyzawszerozpatrywaćwkontekście
społeczeństwaikulturywktórejistniejąifunkcjonują,dasiębowiemzaobserwo-
waćpewnezależnościmiędzystrukturąspołeczną,kulturą,techniką,osobowością
(np.wrażliwością,systemamiwartości,umiejętnościąodbioruprzekazów).
Podrugie,komunikowanieipoznaniesązesobąpowiązane.JużuwagiJohannaG.
HerderaczyWilhelmaHumboldta(któremożnaująćwstwierdzeniu„Każdymówi
wtakisposób,wjakimyśli,imyśliwtakisposób,wjakimówi”),potem–wXXw.
–osławionatezaLudwikaWittgensteina(„Granicemegojęzykaoznaczajągranice
megoświata”)orazniemniejznanatezaSapira–Whorfa(„różnicemiędzyjęzykami
powodują,iżużywającyichludzieodmienniepostrzegająświat”),sugerujązwiązek
międzykomunikowaniemapoznaniem,aprzedewszystkimmiędzywpływemróż-
nychformkomunikowanianaróżnejegotreści.Wzajemnyzwiązekkomunikowania
ipoznaniawłaściwieniebudziwątpliwości,mimoiżnaturategozwiązkuniejestdo
końcawyjaśniona.Przedewszystkimniejestwpełnizrozumiałyorazjednoznaczny
charakteriefektowychzależności–czyliwpływkomunikowanianawyobrażenie
rzeczywistości(por.Kurcz2005,s.187in.)Takczyinaczej,możnastwierdzić,iż
wobecprzekazówwpewnymstopniuprzyjmujemypodświadomiepostawęuległości
–sąpewnymnaszymograniczeniem.
Potrzecie,należyzauważyć,iżsiłąkształtującąmedia/środkiprzekazusąróżno-
rodneczynniki,awtym:zmieniającesięwarunkiżyciaspołecznegoorazpotrzeby
społeczne.Takżesameśrodkiprzekazunaswójsposóbinspirująpowstanienowych
(mowa„wywołała”powstaniepisma,pismozainspirowałopowstaniedruku,radio
przyczyniłosiędopowstaniamagnetofonu,telefonorazkomputer–dopowstania
Internetuitp.).Każdynowyśrodekprzekazutworzywokółnasnoweśrodowisko,
wpływateżnawcześniejsześrodkiprzekazu–naichrolęiznaczenie.Ba,wpływateż
wpewiensposóbnatreśćprzekazu.Tęmyślnajdobitniej,choćnajbardziejlakonicz-
nie,wyraziłMarshallMcLuhanwsłynnymaforyzmie:„przekaźnikjestprzekazem”
(mediumisamessage).
Poczwarte,istnienieiznaczeniedanegośrodkaprzekazuujawniasięwciągłej
współgrzezwarunkamiipotrzebamispołecznymi,jakteżwrelacjachzinnymiprze-
