Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
Kontekstyipodtekstykomunikowaniainie-komunikowania
9
Komunikowanieniedoskonałe
Naukaokomunikowaniu
4
jestdyscyplinąbujnierozwijającąsięprzynajmniejjużod
lat20.XXw.Taksięzłożyło,żewbogatympiśmiennictwienatematkomunikowania,
wlicznychksiążkachiartykułachraczejpiszesięotym,jakprzebiegalubpowinno
przebiegaćsprawneiskutecznekomunikowanie.Wzestawachpodstawowychproble-
mówbadawczychwłaściwieniemazagadnieńdotyczącychbarier,utrudnień,nieporo-
zumieńitp.Takżewszelkieporadnikidoradzają,jaksięefektywniekomunikować,jak
unikaćkonfliktówczychoćbynieporozumień.Jestteżbezlikteoriiimodelikomuni-
kowania,którewwiększościdotycząjegoskutecznegofunkcjonowania(tylkomodel
ShannonaiWeaverazawierałelement,któryobejmujeźródłazakłóceńkomunikowa-
nia).Tymczasemludziewróżnychsytuacjachalboniemogą,alboniechcąsięspraw-
niekomunikować.JakzaznaczyliśmyweWstępiedoksiążki,tuwłaśniekoncentrujemy
uwagęnaodwrotnejstroniemedalu:naniedoskonałościachkomunikowania.
Zdumiewającejestto,jakbardzoróżnorodnejestludzkiekomunikowanie,jak
wieleprzyjmujepostaci,form,środków.Takżeróżnorodnesąwszelakiebariery,
utrudnieniaizniekształceniakomunikowania.Otonajbardziejogólnierozumiane
iwstępnieokreślonesytuacje,wktórychwystępujejakaśpostaćbarierczyzakłóceń
wkomunikowaniu:
•
komunikujemycośbezadekwatnegoodniesieniadoszerokorozumianejrzeczy-
wistości(np.zwykłekłamstwo,świadomamanipulacjaitp.);
•
komunikujemy„cośinnego,niżkomunikujemy”(np.językdyplomatyczny,
codziennesąsiedzkiewypowiedzispełniającefunkcjefatycznewrozumieniu
Jakobsonaitp.);
•
komunikujemycoś,czegoprawdziweintencjeicelesąskryte,niejasnelubwręcz
zafałszowane(np.reklamaczyuwodzenieprzezrozmowę);
•
komunikujemyjawniecoś,cojestsprzecznezprywatnymwewnętrznympoglą-
dem,wiedzą,systememwartości(np.fałszywepochwały,sztucznysarkazmczy
udawanaironia);
•
niekomunikujemyczegoś,copowinniśmyzakomunikować(np.unikanieprzez
lekarzaokreśleniawobecpacjentaprzykrejdiagnozy);
•
komunikujemycośkomuśinnemuniżzałożonemuadresatowi(graffiti,debaty
sejmowetransmitowaneprzeztelewizję);
•
komunikujemycośkomuś,kto,mającinnekompetencjejęzykowe,zzałożenia
nasnierozumie(np.wsytuacjiskrajnychróżnicmiędzykulturowych);
•
komunikujemyzadużo,niejako„ponadpotrzebę”;
•
niepotrafimylubniemożemywybraćodpowiedniegoprzekazu(np.wsytuacji
zalewuinformacji);
•
komunikujemycośzakładając,żeitaktawypowiedźraczejdonikogoniedotrze
lubniewiedzącdokogodotrze(np.serwisinternetowyYouTube);
•
komunikujemycośbezoddźwięku–„dosamychsiebie”(np.fotografierobione
dlasamegosiebie,głośnydialogzsamymsobą);
4Niekiedynaokreślenietejdyscyplinyużywanajestnazwakomunikologia,doktóregotookreślenia
niewszyscysąjednakprzekonani.
