Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
CZĘŚĆ1
Komunikowanieczynie-komunikowanie?
kaźnikamiiprzekazami.Słowem,jegorolaioddziaływanie(awtymijegoefektyw-
ność)zależnesąodtego,wjakiejkulturzejestonużywany.
Popiąte,każdynowysposóbprzekazywaniainformacjiwjakimśstopniuwpływa
nastrukturęspołeczną–awtymnastrukturęwładzy.Zmieniająsięprzytymtakże
relacjeprzestrzennewynikającezfunkcjonowaniamediów,gdzieobserwujemypro-
cesrozszerzaniaichzasięgu.
Poszóste,wszystkietechniki–awięciśrodkiprzekazu–sąswoistymi„przedłu-
żeniami”naszegociałaiukładunerwowego,służącymispotęgowaniusiły,sprawno-
ściiefektywnościdziałania–niezależnieodtego,jaktęefektywnośćbędziemy
rozumieć.
Posiódme,komunikowaniamusimysięnauczyć,począwszyodrozumieniasłów
(czyinnychprzekazów),przezumiejętnośćichwypowiadania,umiejętnośćichłącze-
niawwiększecałości,ażdonabyciaogólnejkompetencjikulturowejpozwalającejna
sprawnekomunikowaniesięirozumieniefunkcjonującychwdanejkulturzeprzeka-
zóworazwzorówkulturowych.Owouczeniedokonujesięwprocesienabywania
kulturyorazuczestnictwowniej.
Komunikowanieprzejawiaróżnąefektywność.Spróbujmywięcokreślić,czymjest
efektywnośćkomunikowania.Napotrzebytychrozważańprzyjmijmy,żeefektyw-
nośćkomunikowaniatozdolnośćspełnianiaintencjiaktukomunikowania–czyli
najbardziejadekwatnegoprzenoszeniaszerokorozumianychinformacji:myśli,na-
strojów,opinii,wartościodnadawcydoodbiorcy.Adekwatnośćzaśtowłaściwyczas,
funkcja,zasięgspołecznyoraztreśćaktukomunikowania.Łatwosiędomyślić,żetak
rozumianaefektywnośćmiewaróżnestopnie.
Potrzebnenamtujestprzybliżeniepojęciainformacji.GdyCyceronużywałcza-
sownikainformare,miałnamyślinadawanieczemuśformy.Tatradycjawyznacza
współczesnepojmowanieinformacji.Informacjatoswoistytrzeciświat–obokfi-
zycznejrzeczywistościijednostkowejświadomości,tosposóbformowania,kształto-
waniaświadomości,aprzedewszystkimjejmożliwościwyobrażaniasobieczegoś,co
istniejepozanią.Informacjatopewnajęzykowaforma,postać,strukturarzeczywi-
stościczyjejfragmentuobardzoróżnejmaterialnejpostaciipsychicznychodniesie-
niach
3
.Ten„trzeciświat”powstajejakoelementludzkiejaktywnościioczywiście
zwrotniewpływanatęaktywność(por.Popper2002,s.194–203;Weizsäcker1978a,
s.79–80).Komunikowanietoprzedewszystkimtworzenieiobiegtakrozumianych
informacji.
Stopieńefektywnościkomunikowaniawyznaczawięcstopieńwzajemnejadaptacji
świadomościirzeczywistościwniejodbijającejsię,atakżeadaptacjidosiebiekomu-
nikującychsiępodmiotów.Adaptacjazaśwyrażasięwmożliwościachtrwaniairoz-
wojuorganizmu,jednostkiludzkiejczygrupy.Dodajmy,żeumiejętnośćtworzenia,
odbioru,aprzedewszystkimwykorzystywaniainformacji,jestjednymznajważniej-
szychwarunkówfunkcjonowaniaczłowieka–zsynchronizowaniajegoumysłuiota-
czającejgorzeczywistościprzyrodniczejispołeczno-kulturowej.
3Jużstoicydostrzegalitęspecyficznąpostaćrzeczywistości,którąnazywalilekton(„to,cowyrażone”,
„to,cowypowiedziane”).ZbliżonysensmiałopojęcieneorematuuEdmundaHusserla.
