Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OśrodeknagreckiejGórzeAthos,równieżwymienionywBraciach
Karamazow,byłjednymzewzorówtakiejwspólnoty,którejidee
nagruntrosyjskiprzeniósłwspomnianywpowieści„starzecPaisij”
(PaisijWieliczkowskij,1722–1794).
ZnaczenieOptinejpolegałonietylkonarozwojuideałów
religijnych,lecztakżespołecznejsłużbie.Rzeczgodnaszczególnego
podkreślenia,albowiemprzezdługiczasżycierosyjskiejCerkwi
prawosławnejtoczyłosięwścisłejizolacjiodelityintelektualnej
kraju.Murytegogettaporazpierwszyprzekroczylistarcy
zOptinej.Wtensposóbbogactwaduchoweprawosławiastawałysię
ważnymczynnikiemwpróbachrozwiązywaniakonfliktów
przeżywanychprzezRosjędrugiejpołowyXIXstulecia.
DoKozielskawowymczasiepielgrzymowałytysiąceludziróżnych
stanów,poszukującychtupociechywduchowymzagubieniu,ulgi
wcierpieniach,wreszcieodpowiedzina„przeklętepytania”,przed
którymistawalinajwrażliwsizRosjan[24].Księgapierwsza,druga,
czwarta,szóstaisiódmaostatniejpowieściDostojewskiego
przybliżajączytelnikowiklimattejniezwykłejprawosławnej
wspólnoty.
OjciecAmbroży.Magnesemdlapątnikówbyłnajsłynniejszy
zoptińskichstarców–ojciecAmbroży(AleksanderMichajłowicz
Grienkow,1812–1891,wklasztorzeod1840,wrolistarcaod1860
roku).Mnichwszechstronniewykształcony,poliglotaierudyta.
Stanowiłzaprzeczeniestereotypuascetypogrążonegowmodlitwie,
pochłoniętegopielęgnacjąduchowegownętrzaiunikającego
kontaktuzzepsutymświatem.Urzekałnietylkoogromnąwiedzą,
aleipogodnymusposobieniem,poczuciemhumoru,barwnym
językiem.Znajomośćludzkiejpsychikipozwalałamuzkażdym
zprzybyłychgościrozmawiaćwindywidualnysposób.Potrafiłbyć
równieznakomityminterlokutoremdlaniepiśmiennejwieśniaczki,
jakidlahrabiegoTołstoja[25].
MimożenatemattrzechspotkańDostojewskiegozojcem
Ambrożymmamyskąpeinformacje,jasnejest,żetenniezwykły
mnichwywarłnapisarzuogromnewrażenie,cowidaćwkreacji
starcaZosimy.Nienależyjednakzapominać,żenatego
„rosyjskiegomnicha”złożyłysięrównieżinnewybitnepostacie
rosyjskiegoprawosławia,głównieTichonZadoński[26].Dostojewski
wprowadziłdopowieścirównieżpostać„trzeciegozrzędustarca”,
czyliMakarego,którybył,obokLeonida,poprzednikiem
