Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
DopasoWanieDośroDoWiskaafunkcjonoWanie
Wzajemnerelacjeosobyiotoczeniasąproblememzajmującym
psychologięodsamychjejpoczątków.Wtradycjiwywodzącej
sięzbadańnadosobowościąuważano,żeotoczeniejestobiektem
oddziaływań,którychźródłatkwiąwosobie.Behawioryścitwier-
dzili,żetośrodowiskoibodźcezniegopłynącedeterminujązacho-
wanieosoby.KurtLewin,twórcapsychologiipostaci,wlatachtrzy-
dziestychXXwiekuwpewnymsensiezintegrowałobietradycje,
proponującsłynnejużtwierdzenie,iżzachowaniejestfunkcjąosoby
isytuacji.Nagruncietejtezyrozwinęłasiępsychologiainterakcjo-
nistyczna,interesującasięstałościąizmiennościązachowańosoby
wróżnychsytuacjach.
1.1.Wymaganiasytuacji
Wszerszejperspektywieważnewydajesięnietylkookreślenie
źródełzachowaniaiwynikającazniegomożliwośćprzewidywania
go,aletakżekonsekwencji,jakieosobaponosiwsytuacji,wktórej
niejestwstaniezachowaćsięodpowiedniodowymagań.Uznając,
żezachowaniemaswojekorzeniezarównowmożliwościachosoby,
jakiwbodźcachpłynącychzotoczenia,sytuacjębrakudopasowania
określićmożnajakotaką,wktórejwzakresiemożliwościosobynie
mazachowaniaadekwatnegodoaktualnychwymagańlubwymaga-
niaskłaniajądozachowań,którychosobaniechcepodjąć.Skutkami
brakudopasowaniabędą,wtakimujęciu,zachowanianiewłaściwe
zpunktuwidzeniasytuacjilubstresspowodowanywysiłkiempod-
jęciaodpowiedniegozachowania.Pierwszywątekprowadziwkie-
runkubadańnaddyspozycjamikształtującymiwewnętrznemożli-
wościosobyisposobamipogodzeniaichzwymaganiamiotoczenia.
Drugiwątekakcentujekonsekwencje,którewiążąsięzprzekracza-
niemwłasnychmożliwości.Wartojużwtymmiejscuzaznaczyć,że
nmożliwości”mogąbyćrozumianezarównojakofizjologicznelub
psychicznedyspozycje,sprzyjającepojawieniusięwymaganejreak-
