Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁPIERWSZY
TŁOPOLSKO-LITEWSKIE
Społecznośćżydowska
wRzeczypospolitejObojgaNarodów
WpołowieXVIIw.społecznośćżydowskaRzeczypospolitejObojga
Narodówbyłanajwiększanaświecie.Stałosiętakwwynikurozpoczę-
tegopodkoniecXIIIw.procesukształtowaniasięnowejgeografiiświata
żydowskiego,związanegozpogarszaniemsięsytuacjiŻydówwEuropie
ZachodniejiŚrodkowej–ichwygnaniemzAngliiw1290r.,częściowym
usunięciemzFrancjiw1306r.,całkowitymwypędzeniemw1394r.
zziemnależącychdokoronyfrancuskiej,wygnaniemzwieluniemieckich
państwimiastnaprzełomieXViXVIw.,awlatach1492–1510ekspul-
sjamizHiszpaniiiposiadłościhiszpańskichweWłoszechorazprzymu-
sowąkonwersjąwPortugalii.Jednocześnienowemożliwościotworzyły
siędlanichwKrólestwiePolskimiwWielkimKsięstwieLitewskim.
SkądprzybylipolscyilitewscyŻydziicospowodowałoszybki
wzrostichspołecznościwtejczęściEuropy?Choćniektórzyhisto-
rycywyolbrzymialiinformacjeotym,żespołecznościzamieszkujące
PolskęiLitwęmiałykorzenieprzedewszystkimwewschodniejczę-
ściświatażydowskiego(wPalestynie,BizancjumlubPersji),tonie
ulegawątpliwości,żepojedynczyŻydziztychkrajówosiedlalisię
wPolsceinaterenachWielkiegoKsięstwaLitewskiegojużwXw.Nie-
którzyprzybylizkaganatuchazarskiegonaddolnąWołgą,którego
władcyiarystokracimieliwedługniektórychźródełprzyjąćwVIIIw.
judaizm.ŻydzimieszkalitakżewKijowie,położonymnagłównym
szlakuhandlowymwiodącymzHiszpaniiprzezpółnocnąEuropędo
Bizancjumikalifatu.Ichobecnośćwgrodziejestdobrzepoświadczona
wXw.,gdypowstałListkijowski,pismopolecającewystawioneprzez
miejscowąwspólnotęŻydówchazarskichdlajednegozjejczłonków,
21
