Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Większośćenzymówprzemysłowychjestwytwarzanaprzezzmodyfikowanemikroorganizmy(otrzymanezużyciemtechnik
rekombinowanegoDNA)znastępującychwzględów:
Inżynieriabiałek(punkt4.napowyższejliście)przyczyniasiędopoprawywłaściwościenzymówpodwzględemm.in.odporności
nautlenianieiobróbkę,zmieniaspecyficznośćsubstratową,zwiększatermostabilnośćorazpoprawiastabilnośćpodczasprzechowywania,
np.jakoskładnikówdetergentówzawierającychśrodkiwybielające.
TechnologiarekombinowanegoDNAmożeteżzwiększyćzastosowanieenzymówwytwarzanychprzeztzw.ekstremofile.
tomikroorganizmy,którewprzeciwieństwiedodrobnoustrojówmezofilnychrozwijająsięwekstremalnychwarunkach.Zewzględu
nazdolnośćwzrostuwokreślonychwarunkachwyróżniasię:
Organizmytewstaniewytworzyćzarównoinneenzymyniżorganizmymezofilnelubteżwytworzyćenzymyoekstremalnych
właściwościach,takichjakstabilnośćiaktywnośćwekstremalnychwartościachtemperaturyipH.
1.7.Enzymystosowanewprodukcjiżywności
1.7.1.Biotechnologiażywności
Przemysłspożywczywykorzystujeszeregroślinuprawnychorazsurowcówpochodzeniazwierzęcegojakobazędlaprocesówprodukcji,
coprowadzidouzyskaniajeszczewiększegospektrumproduktów.Biotechnologia,wykorzystywanaprzywytwarzaniuproduktów
spożywczychodponad8000lat,zapewniamożliwośćulepszonegoprzetwarzaniasurowcówwproduktykońcowe.Produkty,takiejak
pieczywo,napojealkoholowe,ocet,sery,jogurtyiwieleinnych,wytwarzasięzudziałemenzymówwystępującychwróżnych
mikroorganizmach.Obecniebiotechnologiawywieraznacznywpływnaprzemysłspożywczypoprzezwprowadzanienowychproduktów,
obniżaniekosztóworazulepszaniestosowanychdoniedawnaprocesówprodukcyjnych.Bezwątpienia,postępwtejdziedziniebędzie
następowałdalej.
Wykorzystaniedokonańbiotechnologiiprzełożyłosięnazwiększeniefunkcjonalności,poprawęwartościodżywczych,właściwości
sensorycznych,takichjaksmakczyteksturaproduktów,jakrównieżulepszonosamprocesprzetwarzaniażywnościdziękizastosowaniu
nowychnarzędzi,takichjakenzymy,emulgatoryorazulepszonekulturystarterowe.Biotechnologiaoferujetakżeulepszonesposoby
radzeniasobiezproblememodpadów,kwestiąbezpieczeństważywności,jejpakowaniaitd.
1.7.2.Zastosowaniaenzymówwprodukcjiżywności
Enzymywstaniemodyfikowaćorazpoprawiaćfunkcjonalne,odżywczeisensorycznewłaściwościskładnikóworazproduktówiztego
względuznalazłylicznezastosowaniaprzyprzetwarzaniuorazwytwarzaniuwszystkichrodzajówproduktówspożywczych.
Wprodukcjiżywnościenzymywykazująwielezalet.Popierwszeinajważniejsze,enzymywykorzystujesięjakoalternatywędla
tradycyjnych,chemicznychtechnologii.Zatemenzymymogązastąpićsyntetycznezwiązkichemicznewwieluróżnychprocesach.
Umożliwiatoosiągnięciekorzyściwzakresieochronyśrodowiskazewzględunaobniżeniepoziomuzużyciaenergiijakrównież
biodegradowalnośćproduktów.Ponadto,biorącpoduwagęwyższąspecyficznośćdziałaniaenzymówwporównaniuzchemikaliami,
procesykatalizowaneenzymatyczniecechujemniejszailośćreakcjiubocznychorazproduktówubocznych.Dziękitemuuzyskujesię
wyższąjakośćproduktów,jakrównieżznacznieniższypoziomzanieczyszczenia.Enzymywstaniekatalizowaćreakcjewbardzo
łagodnychwarunkach,dziękiczemuwarunkiprzetwarzanianiepozbawiążywnościijejskładnikówcennychwartościodżywczych.
Nakoniecnależyrównieżwspomniećotym,żewykorzystanieenzymówumożliwiaprowadzenieprocesów,którebeznichbyłyby
niemożliwe.
Pierwszymkomercyjnymenzymemstosowanymwprodukcjiżywności,wytworzonymzudziałembiotechnologii,byłenzym
wykorzystywanyprzyprodukcjiserów.Uprzednioenzymtenbyłpozyskiwanyzżołądkówcielęcych,jagnięcychorazmłodychkóz,obecnie
zaśjestonwytwarzanyprzezmikroorganizmy,którymwszczepionogentegoenzymu.
Przemysłspożywczywykorzystujeponad55różnychenzymówwprzetwórstwieżywności.Ilośćtabędziewdalszymciągurosła,ponieważ
zkażdymdniemuczymysięwykorzystywaćróżnorodnośćświatamikrobiologicznego,abymócuzyskaćnoweenzymyprzydatne
wprzetrstwieżywności.Zestawienieenzymówwykorzystywanychwprzemyślespożywczymprzedstawionotab.1.2.
Tabela1.2.Wykorzystanieenzymówwprzemyślespożywczym
Enzym
a-Amylaza
a-Acetomleczan
Amyloglukozydaza
Aminopeptydaza
Katalaza
Celulaza
Źródło
Działanie
Zastosowaniawprzemyślespożywczym
Microbacteriumimperiale
Aspergillus
spp.
Bacillus
spp.
hydrolizaskrobipszennej
amylazaprzyczyniasiędozmiękczeniaciasta,zwiększeniaobjętościpieczywa,
pomagaprzywytwarzaniucukrówdofermentacjiprowadzonejprzezdrożdże
Bacillussubtilis
przekształcanieacetomleczanuwacetoinę
skrócenieczasudojrzewaniawinapoprzezuniknięciekoniecznościużycia
dekarboksylazypodczaswtórnejfermentacjibiacetyludoacetoiny
AspergillusnigerRhizopus
spp.
hydrolizujedekstrynyskrobiowedoglukozy
(scukrzanie)
wytwarzanie„lekkich”piw
LactococcuslactisAspergillus
spp.
Rhizopusoryzae
uwalniawolneaminokwasyzN-końcabiałek
ipeptydów
usuwaniegorzkiegoposmakuhydrolizatówbiałkowych,przyspieszaniedojrzewania
serów
AspergillusnigerMicrococcusluteus
rozkładanadtlenekwodorunawodęitlen
usuwanietlenuwpołączeniuzoksydaząglukozową
AspergillusnigerTrichoderma
spp.
hydrolizujecelulozę
upłynnianieowocówprzyprodukcjisoków