Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wprzeszłościnegatywnywydźwięk,nawetjeśliwsposóboczywistymówią
oprocesachewolucyjnych.Uważamy,żetazrozumiałatendencjamusinatra-
fićnaopórwprzypadkuterminologiinaukowej,ponieważkrótkoterminowe
korzyścikonkretnejosoby(unikanienegatywnychskojarzeń)prowadządo
długotrwałegozamieszaniawcałejnauce(mnożenieterminów,któreznaczą
tosamo)”(s.328-329).
Odniedawnamożnazaobserwowaćpowrótsocjobiologiidonauki.
Współczesnasocjobiologianadalpozostajewiernapodstawowemuzałożeniu
wyjaśnianiazachowańspołecznychwkategoriachbiologicznychiewolucyj-
nych,aleprzywracapewneterminy,którewcześniejzostałyzakwestionowane
iodrzucone(zob.np.WilsonD.iWilsonE.
,2007),naprzykładdobórgru-
powyjakoczynnikewolucyjny.Socjobiologiaoddziaływałabardzomocnona
psychologię,codoprowadziłonapoczątkulat90.ubiegłegowiekudowyło-
nieniasięwspółczesnejpsychologiiewolucyjnej.Psychologiaewolucyjna
dążydointegracjiwiedzyzróżnychdyscyplinnaukowychzajmującychsię
ewolucjąorazbiologicznympodłożemzachowańiprocesówumysłowych.
1.1.Teorieewolucyjne
Teoriadarwinowskazakłada,że:1)organizmyewoluują;2)wmiarę
upływuczasunastępujeróżnicowaniesięgatunków(specjacja);3)ewolucja
macharakterstopniowy;4)organizmypochodząodwspólnegoprzodka;
5)podstawowymimechanizmamiewolucjijestdobórnaturalnyoraz6)dobór
płciowy.Teoriaewolucjiuzyskałaistotnewsparciewroku1944,gdyodkryto,
żenośnikieminformacjigenetycznejjestDNA,codałopoczątektzw.Nowej
Syntezie-trwającejdodzisiajintegracjiewolucjonizmuzgenetyką.Efektem
NowejSyntezybyłosformułowanieteoriineodarwinowskich,będącychuzu-
pełnieniemlubmodyfikacjąklasycznejteoriidarwinowskiej,naprzykładteo-
riidostosowaniałącznego(inclusivefitnesstheory),znanejtakżepodnazwą
teoriidoborukrewniaczego(Hamilton,1964a,1964b),wyjaśniającejaltruizm
wśródosobnikówspokrewnionych,orazteoriialtruizmuodwzajemnionego
(reciprocalaltruism),wyjaśniającejaltruizmwstosunkudoobcych(Axelrod
iHamilton,1981;Trivers,1971;przegląd:Łukasik,2007).Dokonkurencyj-
nychteoriizmianewolucyjnychnależąsaltacjonizm,koncepcjeteleologiczne
ilamarkizm(Mayr,2002).
Saltacjonizmgłosił,żejestmożliwenagłe(niestopniowe)powstanieno-
wegoosobnika,któregopotomstwozapoczątkowujenowygatunek,wwyniku
naprzykładseriimasywnychmutacji.Zwolennikiemsaltacjonizmubyłm.in.
WiliamBateson-twórcaterminungenetyka”,igenetykRichardGoldschmidt
(Levit,MeisteriHoßfeld,2008),którytakiegomutantanazwałnobiecującym
15
