Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pomocąmetodyporównawczejuwzględniającejzwierzętaznajdującesięna
różnychszczeblachrozwojufilogenetycznegoiontogenetycznego(Pisula,
2006,s.7).Porównaniamiędzygatunkowedostarczająniezwyklecennych
wskazóweknatemattego,jakewoluowałyokreślonefunkcjepsychiczne.Sto-
sujesięjepowszechniewbadaniachnadewolucjąmózgu.Jednakmająone
ograniczenia,nacozwracauwagęToddPreuss(2006).Naprzykładuważasię,
żespecjalizacjaludzkiegomózgupolegaprzedewszystkimnarozrościemó-
zgu,dominacjipółkulowejm.in.wzakresiemowyibardziejzgeneralizowanej
organizacjikomóreknerwowychwmózgu(cytoarchitekturze).Wrzeczywistości
jednakniebudziwątpliwościtylkopierwszaszczególnacechaludzkiegomó-
zgu.Pozostałeprzypadkisąprzedmiotemkontrowersji,naprzykładszympan-
symająwmózguośrodkihomologicznedoośrodkówmowywystępujących
uczłowieka.Napytanie,dlaczegotakjeszczemałowiadomonatemattego,
jakludzkimózgróżnisięodmózguinnychgatunków,Preuss(2006)pisze:
nNajbardziejpouczająceporównaniawceluzrozumienialudzkichspecjalizacji
pochodzązbadańnadmałpamiczłekokształtnymi(ang.greatapes),wszczegól-
nościszympansami(Pantroglodytes)ibonobo(szympansnkarłowaty”,Pan
paniscus),atezwierzętasąbliskospokrewnionezczłowiekiem.Jeślicelemjest
zrozumienie,coludziemająwspólnegozinnymizwierzętami,studiaporów-
nawczesąnadalpodstawowe,alenależybadaćszerokizakresgatunkówróż-
niącychsięstopniempokrewieństwawstosunkudoczłowieka.Takichbadań
niema”(s.2-3).Autormanadziejęnazmianętegostanurzeczydziękino-
wym,nieinwazyjnymmetodomobrazowaniaaktywnościmózguirozwoju
genetykiporównawczej.
1.4.Podsumowanie
Wbiologiinajważniejsząkoncepcjąewolucyjnąjestdarwinizm.Wyparł
onkoncepcjekonkurencyjne,takiejaksaltacjonizmczylamarkizm.Darwi-
nizmwywarłsilnywpływnapsychologięoorientacjibiologicznej.Pojawiłsię
jużwXIXw.(HerbertSpencer),późniejreprezentowanybyłprzezbehawio-
ryzm,aobecnieprzezpsychologięewolucyjną.Napsychologięwywarłatakże
wpływetologia(KonradLorenz)ibędącajejrozwinięciemsocjobiologia
(EdwardWilson),zktórejzkoleipowstałapsychologiaewolucyjna.Psycho-
logiaewolucyjnaodwołujesięwwyjaśnianiufunkcjonowaniaumysłudopo-
jęciaadaptacji,atakżedoinnychpojęćewolucyjnych,tj.dostosowania,czyn-
nikówselekcyjnych,selekcjipłciowej,spandrelu.Jesttojednakpodejście
integrujące-opróczkorzystaniazterminologiibiologiczno-ewolucyjnejko-
rzystazosiągnięćneurobiologii,genetyki,antropologii,psychologiiporów-
nawczejipsychologiipoznawczej.
25
