Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
Węglowodany
Węglowodany(cukry,cukrowce,sacharydy)
wanieR-OH,R-NH,R-SH,R-CH,tzw.he-
jesttodużagrupasubstancjinaturalnych
terozydy.
ocharakterzecukrówizwiązkówpokrew-
nych,atakżeichpolimery,którewwiększości
odpowiadająwzorowiogólnemuC
Dogrupytejzaliczanesąteżniektóresub-
stancjenaturalne,bezpośredniozwiązane
n
(H
2
O)
m
.
Glikozydyiheterozydymajądużeznaczenie
wfitoterapii,ponieważwieleskładników
czynnychsurowcówroślinnychwystępuje
właśniewtakiejpostaci.
zcukrami,leczzawierającewodóritlen
Węglowodanydzielisięnanastępującegru-
wniecoinnymstosunku,niżwyżejpodano,
pychemiczne:
atakżezawierająceinnepierwiastki,np.azot
lubsiarkę.
•monosacharydy–cukryprosteoczą-
steczcenieulegającejhydrolizie;należątu
Podwzględembudowychemicznejwęglo-
np.najbardziejrozpowszechnionewro-
wodanysąpolihydroksyaldehydamilubpo-
ślinachheksozyowzorzesumarycznym
lihydroksyketonamiiwykazujądużąróżno-
C
6
H
12
O
6
(glukoza,galaktoza,mannoza,
rodnośćformprzestrzennych(tautome-
fruktozaiin.);pochodnymimonosacha-
rycznych),jakiemogąprzybieraćposzcze-
rydówsąalkoholecukrowe,cyklitole
gólnecukry(szczególniecukryproste)wy-
ikwasyuronowe;
stępującewpostaciłańcuchowejlubcy-
•oligosacharydy–cukryzłożonez2–10
klicznej(pierścieniowej).Formycykliczne
cząsteczekcukrówprostych,połączo-
cukrówpowstająprzezwytworzeniesięwe-
nychglikozydowo,ulegającehydrolizie
wnątrzcząsteczkowegowiązaniapółaceta-
uwalniającejposzczególnemonocukry
lowegomiędzyjednązgruphydroksylo-
(np.sacharoza,czylicukierburaczany,
wychagrupąaldehydowąlubketonową.
złożonyzglukozyifruktozy);
Powstaływtensposóbukładcyklicznymo-
•polisacharydy–wielocukryzłożone
żebyć5-członowy(układfuranozowy)lub
zlicznychcząsteczekcukrówprostych
6-członowy(układpiranozowy).Formycy-
(np.poliglukany–skrobia,celuloza);
klicznecukrówprostychstosunkowołatwo
•śluzy,gumy,pektyny–mieszaninyróż-
tworząpołączeniaglikozydowezinnymicu-
nychzwiązkówocharakterzepolisacha-
krami,tzw.holozydy(glikozydy),lubzsub-
rydówbądźmukopolisacharydów.
stancjamimającymiwcząsteczceugrupo-
Monosacharydy
Grupamonosacharydówobejmujecukrypro-
•aldozyiketozyzawierającegrupęalde-
ste,zawierające3–7atomówwęgla(triozy,te-
hydowąlubketonową–cukry5-węglowe
trozy,pentozy,heksozy,heptozy),optycznie
(pentozy),jakarabinoza(aldoza)czy
czynne(prawoskrętnelublewoskrętne),zali-
fruktoza(ketoza),6-węglowe(heksozy);
czanedoseriiDlubL(wzależnościodtego,
•alditole–alkoholewielowodorotlenowe
czysąpochodnymiD-czyL-aldehyduglicery-
ocząsteczcewformieliniowej,np.man-
nowego).Wśródmonosacharydówwyróżnia-
nitol;
my(zewzględunastrukturęchemiczną):
