Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
1.Wiadomościpodstawowe
Zewzględuzaśnastosowanemetodymożnawymienićnp.:pomiarypoligonowe,niwe-
lacyjne,tachimetryczne,GPS.
Podziałutegonienależyprzyjmowaćjakosztywnegoschematu.Poszczególnedziały
wzajemniesięzazębiająiprzenikają,tworzącjednąwielkągałąźwiedzy,zwanąogólnie
geodezją.
1.3.Jednostkimiar
Wykonującpomiarygeodezyjne,określamywielkośćelementówliniowychikąto-
wych.Naichpodstawiewyznaczamyinneelementypotrzebnewróżnychdalszychopra-
cowaniach.Mierzącjakiśelement,porównujemyjegowielkośćzprzyjętąjednostkąmia-
ry.Określamyliczbowystosunekwielkościmierzonejiwielkościprzyjętejzajednostkę,
wwynikuczegowielkośćmierzonazostajejednoznacznieokreślona.
Miarydługości
Jednostkąmiarydługości,przyjętąobecniewcałymprawieświecie,jestmetrrówny
wprzybliżeniu1:10000000ćwiartkipołudnika.Długośćmetrawyznaczononapod-
stawiewykonanegoprzezDelambre’awlatach1792–1798pomiarućwiartkipołudnika.
Mimożepóźniejsze,bardziejdokładnepomiarypołudnikaziemskiegowykazałypewną
niedokładnośćtamtegopomiaru,wynoszącąok.1900m,towartośćmetrawyznaczoną
przezDelambre’auznanozaobowiązującąjednostkęmiary.Sporządzonowzorzecme-
tra,tzw.metrarchiwalny,któryjestprzechowywanywSèvrespodParyżem.Wzorzec
ten(rys.1.2)jestwykonanyzestopuplatyny(90%)iirydu(10%).Długośćjednegometra
zostałaokreślonawtemperaturze00Cjakoodstępmiędzydwiemakreskaminatzw.płasz-
czyźnieobojętnejwzorcowegoegzemplarza.Ztegosamegostopuwykonanowielekopii
wzorca.Prawiewszystkiepaństwamajątakiekopie.WPolscekopiawzorcaznajdujesię
wPolskimKomitecieNormalizacjiMiariJakości.
Rys.1.2.Wzorzecmetra:a)widokogólny,b)przekrójzwymiarami
Przyjętawówczasdługośćmetrajestbliskoo0,2mmzakrótkawstosunkudozało-
żonejwielkości.Chcącmiećdługośćmetraokreślonąwstosunkudowielkościniezmien-
nych,wyznaczonojąwstosunkudodługościfaliświetlnejściśleokreślonegorodzaju.
W1960r.naXIGeneralnejKonferencjiMiarprzyjętonastępującądefinicjęmetra.
Metrjesttoodcinek,wktórymmieścisię1650703,73długościfalświetlnych,
wysyłanychwpróżniprzezrozżarzonygazkrypton.
