Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I
FILOZOFIAROSYJSKAWXVIII
IWPIERWSZEJPOŁOWIEXIXWIEKU
KulturarosyjskaXIXipoczątkówXXwiekumaznaczenieogólno-
światowe.Należyzauważyć,żekulturanarodowastajesięznanawca-
łymświeciejedyniewtedy,gdyrozwinięteprzezniąwartościstająsiędzie-
dzictwemcałejludzkości.Poprzednioznaczenieświatowemiałakultura
starożytnejGrecjiistarożytnegoRzymu.Wczasachobecnychtakie
znaczeniemająkulturyangielska,francuska,niemieckaiamerykańska.
Kulturarosyjskawtejpostaci,wjakiejistniaładowybuchurewolucjirosyj-
skiej,bezwątpieniatakżemaświatoweznaczenie.Abyprzekonaćsię
osłusznościtychsłów,wystarczywymienićnazwiskaPuszkina,Gogola,
Turgieniewa,Tołstoja,DostojewskiegolubGlinki,Czajkowskiego,Mus-
sorgskiego,Rimskiego-Korsakowa,atakżewspomniećoosiągnięciach
rosyjskiejsztukiteatralnejwdziedziniedramatu,operyibaletu.
WnaucewystarczywymienićnazwiskaŁobaczewskiego,Mendeleje-
waiMiecznikowa.Piękno,bogactwoiwyrazistośćjęzykarosyjskiegodają
muniewątpliwieprawobyciajednymzjęzykówmiędzynarodowych.
Wdziedziniekulturypolitycznej(naprzykładsamorządwiejskiimiej-
ski,prawodawstwoiwładzawykonawcza)imperatorskaRosjastworzyła
wartości,którestanąsięznanecałemuświatuwtedy,gdyzostanąone
dobrzeprzeanalizowane,aprzedewszystkimprzywróconewprocesie
porewolucyjnegorozwojupaństwarosyjskiego.Ludzieuznającydoświad-
czeniereligijneniebędąkwestionowalifaktu,żeprawosławiewjego
rosyjskiejformiedysponujewyjątkowymiwartościami.Wartościtenie-
trudnoujawnićwestetycznejstroniekultuRosyjskiegoKościołaPrawo-
sławnego.Byłobydziwne,gdybytakrozwiniętakulturaniezrodziłani-
czegooryginalnegowdziedziniefilozofii.Toprawda,żesubtelnauwaga
Heglaotym,żesowaMinerwyniewylatujeprzednastąpieniemzmroku,
odnosisiętakżedorozwojumyślirosyjskiej.Filozofiarosyjskazaczęła
sięrozwijaćdopierowXIXwieku,gdypaństworosyjskiemiałojuż
tysiącletniąhistorię.
