Historia Polski do 1572

Tomasz Jurek, Edmund Kizik

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-19337-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

786

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Jurek, Tomasz; Kizik, Edmund. Historia Polski do 1572. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013, 786 s. ISBN 978-83-01-19337-9

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Jurek, T.

A1 Kizik, E.

T1 Historia Polski do 1572

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2013

SN 978-83-01-19337-9

Bibliografia BibTex:

@Book{ 174035, author = "Jurek, Tomasz and Kizik, Edmund", editor = "", title = "Historia Polski do 1572", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2013", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-19337-9" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Jurek, Tomasz

AU - Kizik, Edmund

ED -

TI - Historia Polski do 1572

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2013

SN - 978-83-01-19337-9

ER -

Netografia (standard APA):

Jurek, Tomasz; Kizik, Edmund. Historia Polski do 1572 [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013 [dostęp: 20 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/historia-polski-do-1572-tomasz-jurek-edmund-kizik-174035.

Książka jest najnowszą syntezą historii Polski średniowiecznej, wydaną w nowej prestiżowej serii Historia Polski Wydawnictwa Naukowego PWN, komplementarną w stosunku do wydanego wcześniej podręcznika Urszuli Augustyniak Historia Polski 1572–...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-19337-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

786

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp12
Rozdział 1. Obraz dziejów (Tomasz Jurek)16
1.1. Źródła16
1.2. Wizje historiografii28
Rozdział 2. Środowisko naturalne i klimat (Tomasz Jurek)34
Rozdział 3. Początki Polski (Tomasz Jurek)41
3.1. W pradziejach41
3.2. Europa wczesnośredniowieczna i powstawanie państw słowiańskich47
3.3. Narodziny władzy Piastów51
3.3.1. Polska plemienna51
3.3.2. Początki władzy państwowej54
3.4. Budowa podstaw terytorialnych monarchii: Mieszko I57
3.4.1. Rozwój władztwa piastowskiego57
3.4.2. Kontakty z sąsiednimi potęgami58
3.4.3. Osiągnięcia Mieszka I60
3.5. Mocarstwowa polityka Bolesława Chrobrego (992–1025)62
3.5.1. Współpraca z cesarzem Ottonem III62
3.5.2. Wojna z Niemcami63
3.5.3. Schyłkowe lata67
3.6. Od kiedy Polska?68
3.7. Władza i społeczeństwo w monarchii pierwszych Piastów70
3.7.1. Obszar i ludność państwa70
3.7.2. Gospodarka71
3.7.3. Społeczeństwo74
3.7.4. Struktury władzy76
3.7.5. Początki Kościoła79
3.7.6. Początki tożsamości państwowej80
3.7.7. Koszty budowy państwa82
3.8. Kryzys i upadek monarchii piastowskiej83
3.8.1. Mieszko II83
3.8.2. Rozpad monarchii85
Rozdział 4. Druga monarchia piastowska (Tomasz Jurek)87
4.1. Rozkwit średniowiecza87
4.2. Odbudowa monarchii piastowskiej: Kazimierz Odnowiciel (1039–1058)90
4.2.1. Książę-odnowiciel90
4.2.2. Polityka zagraniczna Kazimierza Odnowiciela91
4.3. Nawrót do polityki mocarstwowej: Bolesław II Szczodry (1058–1079)93
4.4. Władysław Herman (1079–1102)96
4.4.1. Polityka zagraniczna96
4.4.2. Konflikty wewnętrzne98
4.5. Bolesław III Krzywousty (1102–1138)99
4.5.1. Walka o władzę99
4.5.2. Przesilenie wewnętrzne101
4.5.3. Sprawa pomorska103
4.6. Seniorat: Władysław II (1138–1146), Bolesław IV Kędzierzawy (1146–1173), Mieszko III Stary (1173–1177)107
4.6.1. Statut sukcesyjny Krzywoustego107
4.6.2. Władysław II Wygnaniec108
4.6.3. Bolesław IV Kędzierzawy110
4.6.4. Mieszko III Stary113
4.7. Od monarchii do poliarchii: Kazimierz II Sprawiedliwy (1177–1194) i Mieszko III Stary (1194–1202)114
4.7.1. Obalenie senioratu114
4.7.2. Dwuwładza115
4.7.3. Rozkład jedności państwa117
4.8. Bilans polityczny drugiej monarchii piastowskiej119
4.9. Kraj, gospodarka, społeczeństwo121
4.9.1. Obszar i ludność państwa121
4.9.2. Gospodarka123
4.9.3. Społeczeństwo i jego przemiany124
4.9.4. Handel131
4.10. Organizacja państwa132
4.10.1. Władza książęca132
4.10.2. Dwór135
4.10.3. Zarząd terytorialny136
4.10.4. Skarbowość137
4.11. Kościół142
4.11.1 Upadek i odbudowa organizacji kościelnej142
4.11.2. Rozbudowa struktur144
4.11.3. Uposażenie Kościoła147
4.11.4. Kler149
4.12. Kultura duchowa i sztuka150
4.12.1. Sztuka150
4.12.2. Piśmiennictwo154
4.12.3. Religijność157
4.12.4. Tożsamość narodowa159
Rozdział 5. Przełomowy wiek XIII (Tomasz Jurek)162
5.1. Europa trzynastowieczna162
5.2. Rozbicie dzielnicowe (1202–1241)165
5.2.1. Utrwalenie podziałów (1202–1227)165
5.2.2. Lata zamętu (1227–1241)171
5.3. „Wielkie Bezkrólewie” (1241–1288)178
5.3.1. Postępy rozdrobnienia178
5.3.2. Losy poszczególnych dzielnic182
5.3.3. Polska dzielnicowa189
5.4. Stosunki zagraniczne w dobie dzielnicowej190
5.4.1. Stosunek do potęg uniwersalnych190
5.4.2. Stosunki z sąsiadami192
5.4.3. Bilans dzielnicowej polityki zagranicznej199
5.5. Kolonizacja niemiecka i przełom gospodarczy200
5.5.1. Niemiecka kolonizacja wschodnia200
5.5.2. Początki kolonizacji na ziemiach polskich202
5.5.3. Miasta206
5.5.4. Melioratio terrae215
5.6. Przemiany struktury społecznej218
5.6.1. Dziedzictwo poprzedniej epoki: kierunki zmian218
5.6.2. Możni i rycerstwo219
5.6.3. Chłopstwo223
5.6.4. Mieszczaństwo224
5.6.5. Duchowieństwo226
5.6.6. Bilans przemian226
5.7. Władza książęca227
5.7.1. Podstawy ideologiczne227
5.7.2. Instrumenty materialne229
5.7.3. Struktury władzy232
5.8. Kościół236
5.8.1. Rozbudowa struktur236
5.8.2. Wiek wielkich reform240
5.9. Kultura duchowa i sztuka244
5.9.1. Sukcesy chrystianizacji244
5.9.2. Piśmiennictwo247
5.9.3. Sztuka252
5.10. Świadomość narodowa254
5.11. Ku zjednoczeniu258
5.11.1. Idea zjednoczenia258
5.11.2. Rywalizacja książąt260
5.11.3. Przywrócenie Królestwa263
5.11.4. Rządy Przemyślidów267
5.11.5. Ku monarchii rodzimej271
Rozdział 6. Zjednoczone Królestwo (Tomasz Jurek)276
6.1. Kryzys Zachodu i awans peryferii276
6.2. Królewskie rządy Władysława Łokietka (1320–1333)280
6.2.1. O pełną integralność Królestwa280
6.2.2. Stosunki zagraniczne283
6.2.3. Wojna z Krzyżakami287
6.3. Kazimierz Wielki (1333–1370)290
6.3.1. Łagodzenie sporów290
6.3.2. Nowe rozdanie: ekspansja na wschód294
6.3.3. Zabezpieczanie zdobyczy300
6.4. Unia z Węgrami (1370–1382)304
6.4.1. Ludwik Węgierski królem Polski304
6.4.2. Zabiegi sukcesyjne307
6.5. Bezkrólewie (1382–1384)311
6.6. Gospodarka315
6.6.1. Obszar i ludność państwa315
6.6.2. Kolonizacja316
6.6.3. Urbanizacja317
6.6.4. Królewska polityka ekonomiczna320
6.7. Społeczeństwo stanowe324
6.7.1. Stany324
6.7.2. Duchowieństwo324
6.7.3. Mieszczaństwo325
6.7.4. Chłopstwo327
6.7.5. Szlachta328
6.7.6. Stosunki etniczne332
6.7.7. Stany a struktura społeczna333
6.8. Budowa podstaw ustrojowych monarchii334
6.8.1. Władza królewska334
6.8.2. Struktury władzy335
6.8.3. Systemy prawne i sądownictwo338
6.8.4. Władza a społeczeństwo341
6.8.5. Skarbowość343
6.8.6. Wojskowość345
6.8.7. Podstawy ideologiczne władzy346
6.8.8. Bilans dokonań ustrojowych347
6.9. Kościół348
6.9.1. Struktury organizacyjne348
6.9.2. Kościół a władza królewska351
6.10. Kultura duchowa i sztuka353
6.10.1. Sztuka353
6.10.2. Znaczenie pisma i wykształcenia356
6.10.3. Piśmiennictwo359
6.10.4. Religijność360
6.10.5. Polska w kulturze europejskiej361
Rozdział 7. Początki Jagiellonów (Tomasz Jurek)364
7.1. Jesień średniowiecza364
7.2. Jadwiga i Jagiełło (1384–1399)368
7.2.1. Unia z Litwą368
7.2.2. Odbudowa pozycji politycznej Królestwa374
7.2.3. Bilans polityczny379
7.3. Jagiełło i Witold (1399–1434)381
7.3.1. Kryzys władzy i jego przezwyciężenie381
7.3.2. Pacyfikacja stosunków zagranicznych383
7.3.3. Czas wielkich wojen385
7.3.4. Między Węgrami, Krzyżakami a husytami390
7.3.5. Sprawa następstwa tronu393
7.3.6. Ostatnie lata Jagiełły397
7.4. Władysław III (1434–1444)401
7.4.1. Kłopoty czasu przejściowego401
7.4.2. Napięcia w polityce zewnętrznej i wewnętrznej402
7.4.3. Nowa unia z Węgrami405
7.5. Kazimierz Jagiellończyk: odzyskanie Pomorza (1444–1466)408
7.5.1. Przetargi elekcyjne408
7.5.2. Kłopoty nowego króla410
7.5.3. Inkorporacja Prus413
7.5.4. Początek wojny pruskiej415
7.5.5. Krytyczne lata418
7.5.6. Zwycięstwo421
7.6. Gospodarka424
7.6.1. Obszar i ludność państwa424
7.6.2. Gospodarka miejska426
7.6.3. Stosunki pieniężne428
7.6.4. Gospodarka wiejska430
7.6.5. Stagnacja i kryzys432
7.7. Struktury stanowe433
7.7.1. Duchowieństwo433
7.7.2. Mieszczaństwo434
7.7.3. Chłopstwo436
7.7.4. Szlachta437
7.7.5. Stosunki międzystanowe441
7.7.6. Rola stanów w społeczeństwie443
7.8. Małe struktury społeczne445
7.8.1. Rodzina445
7.8.2. Wspólnoty lokalne450
7.9. Monarchia i stany451
7.9.1. Struktura terytorialna451
7.9.2. Władza królewska452
7.9.3. Struktury władzy453
7.9.4. Wojskowość457
7.9.5. Skarbowość459
7.9.6. Rozwój parlamentaryzmu461
7.9.7. Funkcjonowanie władzy464
7.10. Kościół466
7.10.1. Kościół polski w Kościele powszechnym466
7.10.2. Rozbudowa struktur467
7.10.3. Podstawy materialne471
7.10.4. Kościół wobec władzy państwowej471
7.10.5. Religijność473
7.10.6. Kościoły wschodnie476
7.11. Stosunki etniczne, tożsamość narodowa i regionalna477
7.11.1. Królestwo wielu narodów477
7.11.2. Polska świadomość narodowa478
7.11.3. Tożsamość regionalna481
7.12. Kultura duchowa i sztuka482
7.12.1. Kultura dworska482
7.12.2. Edukacja484
7.12.3. Twórczość literacka488
7.12.4. Literatura uczona490
7.12.5. Piśmiennictwo użytkowe494
7.12.6. Sztuka496
Rozdział 8. Na progu nowożytności (1466–1572) (Edmund Kizik)500
8.1. Charakterystyka okresu 1466–1492500
8.2. Państwo503
8.2.1. Władze centralne i lokalne503
8.2.2. Stosunki państwo-Kościół509
8.2.3. Organizacja władz przedstawicielskich – sejm512
8.2.4. System prawny522
8.2.5. Organizacja obronności kraju529
8.3. Polityka wewnętrzna535
8.3.1. Panowanie Jana Olbrachta i Aleksandra Jagiellończyka535
8.3.2. Panowanie Zygmunta I538
8.3.3. Zygmunt II August544
8.3.3.1. Ruch egzekucyjny546
8.3.3.2. Droga do unii realnej z Litwą w 1569 r551
8.3.4. Kwestia pruska 1466–1569556
8.3.4.1. Schyłek państwa zakonnego556
8.3.4.2. Prusy Królewskie561
8.3.4.3. Sprawa pruska na sejmie lubelskim 1569 r562
8.3.5. Włączenie Mazowsza do Korony563
8.4. Polityka zagraniczna565
8.4.1. Czechy565
8.4.2. Węgry567
8.4.3. Mołdawia569
8.4.4. Turcja572
8.4.5. Moskwa574
8.5. Podsumowanie okresu 1492–1572584
8.4.6. Bilans zagranicznej polityki polskiej (1466–1492)584
8.6. Terytorium i ludność Polski i Litwy586
8.6.1. Obszar i mieszkańcy586
8.6.2. Miasta i mieszczanie591
8.6.3. Społeczności etniczne, języki596
8.6.4. Stratyfikacja społeczna608
8.6.4.1. Szlachta608
8.6.4.2. Duchowni616
8.6.4.3. Chłopi617
8.6.5. Pozycja społeczna kobiet621
8.7. Zagadnienia gospodarcze625
8.7.1. Geneza i organizacja gospodarki folwarcznej625
8.7.2. Drogi transportowe633
8.7.3. Bilans handlowy Polski i Litwy w XVI w640
8.7.4. System monetarny643
8.7.5. Skarbowość649
8.8. Problematyka wyznaniowa651
8.8.1. Geneza reformacji651
8.8.2. Postępy reformacji654
8.8.3. Kontrreforma Kościoła katolickiego662
8.9. Oświata, nauka i sztuka664
8.9.1. Odrodzenie, humanizm664
8.9.2. Rozwój drukarstwa668
8.9.3. Oświata i nauka671
8.9.4. Szkolnictwo wyższe672
8.9.5. Architektura i sztuki plastyczne675
8.9.6. Muzyka681
8.10. Zagadnienia życia codziennego684
8.10.1. Kultura religijna684
8.10.2. Ubiór narodowy685
8.10.3. Odżywianie się688
8.10.4. Budownictwo692
8.11. Historiografia polska XVI w699
Bibliografia705
Tablice genealogiczne740
Indeks osób748
Indeks nazw geograficznych768
Spis map784
Spis tabel785
Spis tablic genealogicznych785