Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nadśrodkowymDniepremiżewomawianychczasachSłowianniebyło
jeszczenadWisłą.Niejesttojednakpoglądpowszechnieprzyjęty.
Społeczeństwabarbarzyńskie–przynajmniejte,którezamieszkiwały
trybżycia
umiarkowanąstrefęklimatyczną–prowadziłynaogółosiadłytrybżycia,
oddającsięuprawierolijakonajważniejszemuzajęciu.Sytuacjabardziej
skomplikowanawystępowałanarozległychkrainachrozpościerającychsię
napółnocodMorzaCzarnegoiKaspijskiego.Tamobokludówosiadłych
irolniczychmieszkałyplemionakoczownicze,któreżyłygłówniezho-
dowli.Sprzyjałytemuwarunkigeograficzne–stepy,alejednocześnie
okoliczność,żenateobszaryprzybywałyciąglenoweplemionanomadów
zgłębiAzji–wIVw.Hunowie,wpóźniejszychstuleciachkolejno:Awaro-
wie,Bułgarzy,Chazarowie,Pieczyngowie,Połowcy,wkońcu–wXIIIw.–
Mongołowie.
1.2.Strukturyspołeczne
Społeczeństwa,któreuschyłkustarożytnościżyływkrajachpołożonych
społeczeństwa
napółnocodlimesurzymskiego,zwykłosięnazywaćplemiennymi,dla
plemienne
odróżnieniaodspołeczeństwpaństwowych,którewtymsamymczasie
ipaństwowe
mieszkałynadMorzemŚródziemnym.Wpóźniejszychwiekachrównież
naPółnocysystemplemiennyustąpiłmiejscapaństwowemu.Procesten
przebiegałwróżnymtempiewzależnościodobszaru.NadwschodnimBał-
tykiemdobiegłonkońcadopierowXIIIw.
Mimożeludymieszkającepozalimesemrzymskimzasiedlałyolbrzymie
terytoriainależałydonajróżniejszychgrupjęzykowych,tostruktury
społeczeństwaosiadłe
plemienne,wjakichowespołecznościżyły,wykazywaływielepodobieństw.
ikoczownicze
Jedynymistotnymrozróżnieniem,któregotrzebadokonać,jestpodział
naspołeczeństwaosiadłeikoczownicze.Poniższeuwagibędądotyczyć
przedewszystkimtychpierwszych.Będąsięteżodnosićdobardzoszero-
kiego,obejmującegoponadtysiąclatprzedziałuczasowego.
Zjawiskiempowszechniewystępującymwspołeczeństwachplemien-
społeczeństwa
nychbyłoto,żewładzapolityczna,atakżesądowaznajdowałasięwrękach
plemienne
wiecu.Uczestniczyliwnimwszyscymieszkańcyzdolnidonoszeniabroni,
–charakterystyka
auchwałypodejmowanojednogłośnie,przezaklamację.Istniałahierar-
chiawiecówihierarchiawspólnotterytorialnych,któresięnanichzbierały.
Większośćspraw,któredyktowałożycie,załatwianowramachwspólnoty
sąsiedzkiej.Wspólnotytebyłyjednakzamałe,abymogłyzapewnićbezpie-
czeństwoprzedwrogiemzewnętrznym,dlategodlaniektórychzadań
łączyłysięonewplemiona.Teostatniebyływpewnychwypadkachzwień-
czeniemsystemupolitycznego.Najczęściejjednakkilkaplemion(tzw.
małych)wiązałosięwstrukturywyższegorzędu,tworzącrazemwielkie
plemiona.Społeczeństwa,októrychmowa,odznaczałysiępewnąosobli-
wością:związkiterytorialnewyższegorzęduwniewielkimtylkostopniu,
18
