Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kościółbyłorganizacjąodrębnąodpaństwa,alejednocześnieściśle
Kościół
znimzwiązaną.Pełniłnajegorzeczokreślonefunkcjeiznajdowałsiępod
kierownictwemimperatora.Organizmpaństwowyzawdzięczałswojąsku-
tecznośćrozbudowanejadministracji,tazaśmogłafunkcjonowaćtylko
dlatego,żeśrodkinautrzymanieotrzymywałazdóbrpublicznychipodat-
ków.Administracjadzieliłasięnadwieniezależneodsiebieagendy:cywilną
iwojskową.
Systemkonstantyńskiprzetrwałupadekświatastarożytnegoiwmniej-
szymlubwiększymstopniustałsięzasadą,wedługktórejfunkcjonowały
państwaśredniowiecznejEuropy.WBizancjumutrzymałsięwstanienie-
naruszonymprzezwielestuleci,aleikrólestwa,któresięukształtowały
wzachodniejczęściświataśródziemnomorskiego,odziedziczyłyniektóre
elementyrzeczonegosystemu.Wśródowychelementównależywymienić
przedewszystkimtypstosunkówłączącychwładcęzKościołem.
2.4.Organizacjapaństwaistrukturaspołeczna
WIVw.cesarznierezydowałjużwRzymie.Przebywałwmiastachpołożo-
nychbliżejteatruwojny,takichjakTrewir
,MediolanczyAntiochia.Rzym
formalniepozostałstolicą,aleiztegopunktuwidzeniajegoznaczenie
zmalało,odkądKonstantynWielkizałożyłKonstantynopol–NowyRzym,
nowąstolicę.
Olbrzymierozmiaryimperiumsprawiały,żejedenczłowiekniebył
wstaniepodołaćobowiązkomcesarza,zwłaszczawsytuacji,gdygranice
panowaniedwóch
państwazróżnychstronbyłynieustanniezagrożoneprzezwrogówze-
cesarzyjednocześnie
wnętrznych.Tum.in.leżałaprzyczyna,dlaktórejpanowałonaogółdwóch
cesarzyjednocześnie.JedenznichrządziłnaWschodzie,druginaZacho-
dzie.Niedochodziłowówczasdopodziałupaństwa,zpunktuwidzenia
konstytucyjnegozachowywałoonojedność,dzielonosięjedynieobowiąz-
kamiikompetencjami.Faktyczniejednakopisanapraktykaprzygotowywała
trwałyrozpadimperiumnadwieczęści,zwłaszczażepodziałpolityczny
nakładałsięnapodziałkulturowy:jednaczęśćmiałacharaktergrecki,
druga–łaciński.
Gdyw395r.zmarłTeodozjuszWielki,tronobjęłodwóchsynów:Arka-
diusziHonoriusz,przyczymstarszemu,Arkadiuszowi,przypadłwudziale
Konstantynopol.PorazpierwszywdziejachCesarstwaRzymskiegostarszy
wiekiemwspółcesarzobjąłrządynaWschodzie.Wspomnianaokoliczność
jestdowodemnato,żeWschódstałsięważniejszą,bardziejstabilną
politycznieibogatszączęściąimperium.Popodzialez395r.obieczęści
imperiumnigdyniebędąpodjednąwładzą.Stałosiętojednązprzyczyn
katastrofy,którawkrótcepotemnastąpiła.KiedywVw.cesarstwonaZa-
chodziewalczyłonapróżnooprzeżycie,Konstantynopolniewykazałdość
woli,abyprzyjśćzpomocą.
26
