Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
52
CzęśćII.Świadomośćjęzykowa
kujątegoużytkownicyjęzyka,którzypostulują,jakjużwspomniałem,
większyrygoryzmwwerdyktachpoprawnościowych;domagająsię
wręcztępieniafaktównegatywnychijednocześniepropagowania
tego,copozytywne.
Jasiędziwię,żewytamwtymradiuiprofesorzyniemożecieczegośzrobić,żebywga-
zetachniepisali„wdniudzisiejszym”i„miesiącmaj”ioniwszyscy„siedząwtema-
cie”inawetjużmójszefdomnietakmówiisąsiadka,bochceudawać,żenibytaka
wykształcona,aonabłędyrobi.
Jesttonicinnegojakstwierdzenie,żeniemożnarezygnować
zoddziaływanianajęzyk,żekodyfikacjapowinnaeliminowaćzjawiska
niekorzystneikształtowaćnormęrealną7.
Odróżnienieodsiebiepojęćświadomościjęzykowejiświadomo-
ścilingwistycznejpozwalawyraźniejdojrzećzarównopotrzebyużyt-
kownikówjęzyka,jakizadaniateoriinormatywnej.Jeślichodziote
pierwsze,tonależałobyzwrócićuwagęnapotrzebę:
1)doraźnychrozwiązańpraktycznych,
2)autorytetu,
3)wyraźnej,bezwyjątkowej,rygorystycznejkodyfikacji,która
bywmaksymalnymstopniuusprawniławszelkiedziałaniajęzykowe.
Wdrugimwypadkunależałobywyróżnićpotrzebę:
1)rozwijaniaświadomościlingwistycznej,
2)obserwacjiirejestracjinormyrealnej,zczymtakżepowinna
sięwiązać
3)potrzebawyraźnejiujednoliconejkodyfikacji.
Ztychrozważańwynika,żepotrzeby,októrychmowa,dopewne-
gostopniasięnakładająiuzupełniają,cojestniewątpliwiezjawiskiem
pozytywnym.Należałobyjednakzwrócićuwagęnapewną(moimzda-
niem–bardzoistotną)rozbieżnośćmiędzyoczekiwaniamiużytkow-
nikówjęzykaateoretycznąirealizowanąwpraktycepostawąjęzyko-
znawców,akceptującychnormędwustopniową(wzorcowąiużytkową).
Otóżcipierwsiwprostsiędomagająwzorcówiwyraźnych,kategorycz-
nychrozstrzygnięć,drudzyzaśraczejichunikają.Skłaniająsięczęsto
7Ibidem.
