Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
1
Koordynacjaruchowatodośćzłożonezagadnienierozpatrywanenajczęściejjakojed-
nazezdolnościmotorycznychciałaczłowieka.
Zdolnościmotorycznestanowiąbardzoważnezagadnienienietylkownaukach
okulturzefizycznej.Medycyna,aszczególniebliskamifizjoterapia,równiedużo
miejscapoświęcateorii,jakipraktyceruchuczłowieka.
ZajednegoztwórcówwspółczesnejteoriimotorycznościuznajesięBernsteina.To
onwswojejpracy„Ostrukturzeruchów”,wroku1947,zawarłjejpodstawy.Zgodnie
znią„działanieruchoweczłowiekapolegananadążającymporównywaniupożądanej
wartościzaktualną,dotyczącąwskaźnikówcharakteryzującychruch”.Rozpoczęcie
ruchujestwedługBernsteinamożliwepowyobrażeniuceluiskonstruowaniuprogra-
mudziałania.Wroku1966Bernsteinpodałdefinicjękoordynacjiruchowej,zgodnie
zktórąkoordynacjato:„pokonywanienadmiernejliczbystopniswobodyporuszają-
cegosięorganizmu,czyliprzekształceniegowsystemsterowalny”.
Każdaaktywnośćruchowapowinnabyćskoordynowana,płynna,dokładna,ce-
lowa,najlepiejperfekcyjniewykonana.Jesteśmydotegowróżnymstopniuprzygo-
towani,cooznacza,że„dysponujemynarzędziami”wbudowanymiwnaszeciało,
któreodpowiadajązakoordynacjęruchu-tonarządwzroku,błędnikbłoniasty,re-
ceptoryczuciagłębokiego(proprioreceptory)orazkoordynującyichpracęmóżdżek.
Gdywykonujemyjakąkolwiekaktywnośćruchową,naprzykładidziemy,naszmózg
musiotrzymywaćinformacjeotym,czystopajużstanęłanapodłożu,czynie,jak
jestustawiona,czymożnasięnaniejoprzećiprzenieśćciężarciała,wtedywysyła
informacjędodrugiejkończynyotym,żenależywykonaćruch-krokdoprzodu.
Wymienionewyżej„narzędzia”zapewniająstałydopływinformacjidoośrodkowe-
goukładunerwowego,dziękiczemumożepowstaćinformacjazwrotna,koniecz-
nadosprawnegowykonywaniaruchówskoordynowanych.Tobardzouproszczony
schematkoordynowaniaruchówciałaczłowieka.
Jaktomożliwe,żewiemy,jakwysokounieśćnogę,gdy„wyrasta”przednami
przeszkoda?Jaktomożliwe,żemożemyzzamkniętymioczamidotknąćpalcem
doczubkawłasnegonosa?Zjakąsiłąnależyuderzyćrakietąwpiłkętenisową,
abyosiągnąćzamierzonycelnaboiskuprzeciwnikalubchoćbyuderzającościanę,
abyodbitapiłkaniezaskoczyłanasalbowłaśniezaskoczyła?
Móżdżektobardzoważnaczęśćośrodkowegoukładunerwowego,któraod-
grywadecydującąrolęwkoordynowaniuruchówczłowieka.Móżdżekotrzymuje
mnóstwoinformacji:zmięśni,stawówiwięzadeł(zproprioreceptorów),zeskóry,
narząduwzroku,słuchu,równowagi,dłoniistóp,zokolicyruchowejkorymóz-
guorazzośrodkówruchowychrdzeniakręgowego.Błyskawiczniejeanalizuje,
