Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Koordynacjaruchowaciałaczłowieka
1i1i1iRodzajekoordynacjiruchowej
Jakpisałamwcześniej,koordynacjaruchowato„zdolnośćdowykonywaniazłożo-
nychruchówdokładnie,szybkoiwzmiennychwarunkach”,jednakabyzrozumieć
topojęcieidobrzewykorzystaćwpraktyce,istotnywydajesięprzeglądrodzajów
koordynacjizwiązanychzruchemiwarunkującychruchyciałaczłowieka.
Koordynacjanerwowo-mięśniowa
Jesttosposóbsterowaniaruchem(aktywnościąmięśni)przezukładnerwowywod-
powiedzinabodźcepłynącezzewnątrzorazdemonstrowanieruchówdowolnych
jakoprzejawdecyzjipłynącychzkorymózgowej.
Wpracyukładunerwowegomożnawyróżnićtrzyskładowe:ruchyautomatyczne,
działanieodruchoweorazruchydowolne.Jeżelidanyruchjestpowtarzanywielo-
krotnie,stopniowostajesięonruchemautomatycznym.Wzorceruchusąprzechowy-
wanewmózgu,gotowedoodtworzenia,kiedytylkobędąpotrzebne.
Mięśniemogąsiękurczyćtakżebezświadomychdecyzjipłynącychzmózgu-
wwynikuodruchów,którepojawiająsię,gdymięsieńjestnp.szybkorozciągany.
Pouderzeniuwścięgnomięśniareceptorywmięśniukomunikująsięzkomórkami
nerwowymiwrdzeniukręgowym,którewysyłająimpulsyzpowrotemdomięśnia,
powodującjegoskurcz.Opisanyodruchmięśniwłasnyjestnajprostszymodruchem
rdzeniowymicharakteryzujesięminimalnymwpływemnadrzędnychodcinków
ośrodkowegoukładunerwowego.
Hamowaniezwrotne(reciprokalne)maswojepodłożewodruchuneurologicz-
nym,którymożemiećmiejsceworganizmiedziękiobecnościtzw.unerwienia
przeciwstawnego,lubinaczejreciprokalnego.Unerwienietoumożliwiarelaksację
irozciągnięcieokreślonegomięśniapoprzeznapięciewtymsamymczasiejegoan-
tagonisty.Uważasię,żenapięciegrupyantagonistycznejpozwalanarozluźnienie
mięśniprzeciwnych,leczwspólniedziałających,agonistycznych.
Pracęmięśniróżnicujemynastatyczną(izometryczną)idynamiczną,wktórej
wyróżniamypracęocharakterzekoncentrycznymiekscentrycznym.
Zpunktuwidzeniarozważańnadkoordynacjąruchowąistotnajestekscentrycz-
nafazapracymięśni.Pracaekscentrycznamięśniacharakteryzujesięskurczem
mięśniaorazjegowydłużeniem.Mięsieńwykonujetakąpracę,gdydziałającesiły
zewnętrzneprzewyższająsiłygenerowaneprzeztenmięsień.Zewzględunaduże
siłyzewnętrzne,jakietowarzysząpracyekscentrycznej,częstodochodzidouszko-
dzeniatkankimięśniowej,comożewymagaćwłączeniakompensacyjnychstrategii
kontrolinerwowo-mięśniowej.Następujeodkształcenieodwłaściwejdługościmięś-
niawkierunkuwydłużenia,zmniejszenienapięciaczynnegoorazwzrostnapięcia
biernego.Dziękitemuposeriipowtórzeńdochodzidozmianadaptacyjnych,które
chroniąmięsieńprzedkolejnymiuszkodzeniami.Efektemekscentrycznegotrenin-
gusiłowegojestwzrostsiłyiprzekrojupoprzecznegoorazpobudliwościnerwowej
mięśni.Stopieńwzrostusiłyzależywtymprzypadkuodilościiszybkościwykony-
wanychćwiczeńekscentrycznych.Poprawiasiękoordynacjawewnątrzmięśniowa
imiędzymięśniowa,atowpływanaprzyrostsiły.Ćwiczeniaocharakterzepracy
