Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Koordynacjaruchowaciałaczłowieka
takbywefekcieosiągnąćruchcelowy,płynny,właściwydlazaistniałejsytuacji.
Móżdżekdecydujeotym,któremięśniemająsiękurczyćizjakąsiłą.Decyduje
takżeotym,któremięśniemusząbyćrozluźniane.Przezcałyczaskontrolujeprze-
biegruchuiwprowadzaautomatycznepoprawki.Naprzykład,jeżelichcemycoś
podnieśćzpodłogi,aprzedmiottenmadużegabaryty(comożewskazywaćnajego
znacznyciężar),naszeciałoprzygotowujesiędodźwignięcia.Tymczasemmasatego
przedmiotuokazujesiębardzomała.Mogłobytospowodowaćzachwianierównowa-
giciała,gdybynieprawidłowapracamóżdżku,którynatychmiastwpływanaobni-
żenieprzyłożonejsiły,copozwalawyhamowaćruch,przywrócićrównowagę(dzięki
właściwejikoniecznejzmianienapięciainnychmięśniszkieletowych)idokończyć
zadanieruchowe.Móżdżekpełnirolęnadrzędną,leczkoordynacjaruchowazależy
odwieluinnychczynników.Opróczsprawnegonarząduruchuidobrzefunkcjonują-
cegoukładunerwowegoistotnezpunktuwidzenianauczaniaruchuipoprawykoor-
dynacjiruchowejsątakżetakieczynniki,jak:uzdolnieniaruchowe,doświadczanie
ruchu,wyobrażeniaorazumiejętnościruchowenabytewtrakcienaszegożycia.
1.1.Koordynacjaruchowa
–defnicjeipojęciazniązwiązane
Zesłowotwórczegopunktuwidzenia„koordynacjaruchowa”tozwiązekdwóch
niezależnychodsiebiewyrażeń.Koordynacja-wedługSłownikajęzykapolskiego
oznacza:„harmonijnyprzebieglubfunkcjonowanieczegoś”.Drugiczłon-ruchowy/
ruchowa-wskazujenacharaktermotorycznyzwiązanyzezmianąpołożeniaorgani-
zmużywegolubteżjegoczęści.
Próbyzdefiniowaniapojęciakoordynacjiruchowejpodejmowanebyłyprzezwielu
autorów.Jednąznichjestujęciekoordynacjijako:”…zdolnośćczłowiekadowyko-
nywaniazłożonychpodwzględemstosunkówkoordynacyjnychaktówruchowych,
zdolnośćprzestawianiasięzjednychściśleskoordynowanychruchównainne,jak
równieżzdolnośćszybkiejreakcjinowychaktówruchowychodpowiedniodonie-
oczekiwaniepowstającychzadań”(Naglak,1979;Naglak,1991).
Kolejnadefinicjamówi,że:„koordynacjaruchowapoleganawspółdziałaniumecha-
nizmówfizjologicznych,głównienerwowo-mięśniowych,zapewniającychwykonanie
ruchuzgodniezjegozałożeniami”(Raczekiwsp.,1998).Itak:koordynacjapracymięśni
poleganadostosowaniuwielkościnapięćmięśniowychdoaktualnychzadańruchowych
zuwzględnieniemdziałaniasiłzewnętrznych.Koordynacjaruchówjestwięcpodstawą
biologiczną,naktórejopierasięcałyprocesnauczaniaidoskonalenietechnikiruchu.
Najbardziejaktualnąitrafnądefinicjąkoordynacjiruchowejjestdefinicjazapro-
ponowanaprzezStarostę(2006),którytłumaczykoordynacjęjako„zdolnośćdowy-
konywaniazłożonychruchówdokładnie,szybkoiwzmiennychwarunkach”.
Pojęciemistotniezwiązanymzkoordynacjąruchusązdolnościkoordynacyjne,
takiejak:
t
zdolnośćkinestetycznegoróżnicowaniaruchów(zdolnośćdoosiągnięciawy-
sokiejdokładnościiekonomiiruchówcałościowychorazjegokolejnychfaz);
