Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Koordynacjaruchowaciałaczłowieka
Koordynacjawzrokowo-ruchowa
Jesttozharmonizowanapracaruchówgałekocznychzruchamicałegociała.Niektó-
rzyautorzytwierdzą,żekoordynacjawzrokowo-ruchowa„tocośznaczniewięcejniż
tylkowspółpracanaszychzmysłówzobwodowymiośrodkowymukłademnerwo-
wymorazmięśniamiszkieletowymi.Jesttotakżezdolnośćwykonywaniazłożonych
przestrzennieiczasoworuchówlubpowtarzającychsięsekwencjiruchowych,jak
równieżreagowanieirozwiązywanienowych,nieoczekiwanychsytuacjiruchowych”
(Bompa,1990).
Koordynacjawzrokowo-ruchowakształtujesięwcałościowymrozwojupsycho-
motorycznymdziecka.Niejestczynnikiemwrodzonym.Najejjakośćmawpływ
asymetriaczynnościowaprawejilewejstronyludzkiegociała,którawynikazróżnic
wbudowieifunkcjiobupółkulmózgowych.Mówimytutajolateralizacjilubinaczej
stronności,którawyrażasięwiększąsprawnościąruchowąprawychkończynniż
lewych,takżerejestrowaniemwiększejilościbodźcówdocierającychzjednejstrony
ciała.Lateralizacjajestpostępującymprocesem,którykształtujesięstopniowowraz
zwiekiemiogólnymrozwojemruchowymdziecka.Wczasietegoprocesukształ-
tujesięprzewagajednejstronyciałanaddrugąpodczaswykonywaniaczynności
ruchowych.Zaokreślonąstronnośćciałaodpowiadaprzeciwległapółkulamózgowa.
Gdyrękadominującajestpotejsamejstronieciałacookodominujące,powstaje
tzw.układręka-oko,którystanowipodstawękoordynacjiwzrokowo-ruchowej,co
umożliwiaiznacznieułatwiawykonywanieczynnościgraficznychimanipulacyj-
nych.Koordynacjawzrokowo-ruchowajestniezmiernieważnymelementemwpro-
cesienabywaniaumiejętnościprzezczłowieka.
1i1i2iKształtowaniekoordynacjiruchowej
wrozwojuontogenetycznym
Możliwościruchowedzieckazależąododziedziczonegowzorcagenetycznego,od
czynnikówoddziałującychnacentralnysystemnerwowyorazodotoczenia,wjakim
rozwijasiędziecko.Ruchdajedzieckuszansęnaeksplorowanieświata,pozwalana
fizycznepoznanierzeczywistości,dostarczabodźców,któreumożliwiająmukonstru-
owaniewiedzyoświecie.Początekrozwojuintelektualnegodzieckazaczynasięod
okresuinteligencjisensoryczno-motorycznej.Rozwójpsychicznyimotorycznysąze
sobąściślezwiązane.Dlapodkreśleniazwiązkupomiędzyrozwojemmotorycznym
iintelektualnymnajczęściejposługujemysięterminem:rozwójpsychomotoryczny.
Zwłaszczawodniesieniudoniemowląt,kiedyrozwójpsychikidzieckaokreślasię
główniepoprzezocenęjegorozwojuruchowego.
Rozwójdzieckauwarunkowanyjestdojrzewaniemukładunerwowego.Rozwój
motorycznynajpierwwspieranyjestprzezproprioreceptory,następnieprzeztango-
receptory(pozwalająróżnicowaćdotyk,uciskinacisk),apóźniejprzeztelereceptory
(odpowiadajązaodbiórwrażeńwzrokowych,słuchowych,węchowych,smakowych).
Postępującamielinizacja(tworzenieosłonkimielinowejwytwarzanejprzezko-
mórkiSchwanna)włókiennerwowychzapobiegaprzenoszeniusięstanówpobudze-
nianakomórkisąsiednie,poprawiaszybkośćiefektywnośćprzewodnictwanerwo-
