Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
s.139)zaprzeczając,abywartościnarodowemiałybyćchimerą,jakkolwiek
uważa,żeichstosowaniejakośrodkaindoktrynacjirozpowszechniłosiępo
1789r.
Uznaniewszelkiejtradycjizawymysłirodzajoszustwaniema
sensownegousprawiedliwienia.Możesięodnosićtylkodotakiegorodzaju
przypadkw,jakoczywistyapokryfczyoszustwo,ktrymbyłyStrofy
OsjanaMacphersonaalboKralodworskirękopisHanki.Niebyływtym
sensie„wymyśloną”tradycjąwalijskiekonkursymuzyczneeisteddfod,
rzeczywiściezapoczątkowaneconajmniejwVIIw.aodnowionewXVIIIw.
Toodnowieniebyłopowrotemdodawnejautentycznejtradycji,anie
oszukańczymwymysłemfikcyjnejdawności.Takwięcsamemateriały
zawartewredagowanymprzezHobsbawmatomienasuwająkrytyczne
wnioskicodojegokoncepcji.
Wydajesię,żeHobsbawmprzez„wynalezienie”tradycjiodmiennej
odobyczajurozumietakiustalającysięprzekaz,zwyczaj,rytuał,ceremo-
niał,ktryniewyłoniłsięzespontanicznychdziałań,alezostałzaprojek-
towanyiwprowadzonyprzezinstytucje,grupyiosobykierującesię
intencjamipropagandowymiimanipulatorskimi.Rozrżnieniespontanicz-
nychźrdełodwykalkulowanegodziałaniajesttrudnelubniemożliwe
wstosunkudoodległejprzeszłości.Doświadczeniakolonialnegoim-
perializmuieuropejskiegototalitaryzmupotwierdzająjednaktrafność
opiniiHobsbawmaomanipulatorskichfunkcjachniektrychtakich
rytuałwilegend,ktresątworzonedlacelwpolitycznychiubierane
wszatydawnejtradycji.Aletakibyłtakżemechanizmwykorzystywania
niewątpliwychtradycji,autentycznychdziełiobyczajwnarodowejkultury
dlalegitymizacjinarzuconejwładzywsocjalizmie.Nietradycjabyłatutaj
fałszywatylkointencjejejwykorzystania.Zdrugiejjednakstronymotywy
intencjonalnegotworzenia,anawet„wymyślania”tradycjiniezawszesą
takprzewrotne.ŚwiadcząotymchoćbyprzykładyMacphersonaiHanki,
jakkolwiekbyłytoaktyfałszerstwa.Wartoteżpamiętaćofaktach
przeszłości,prawdziwychlubzmyślonych,ktrebywająeksploatowane
dlacelwkomercyjnych,np.przezorganizatorwturystyki,przemysł
pamiątkarski,programymediw.Czyminnymsąfunkcjetradycji,bardziej
zmienne,niżtozakładałHobsbawm—czyminnymrealnośćdanych,do
ktrychsiętradycjęodnosi.
Wprzeciwieństwiedomałejgrupyetnicznejkażdadużazbiorowość
narodowamusibyć„wsplnotąwyobrażoną”,zgodniezokreśleniem
BenedictaAndersona.Oznaczato,żemusiodwoływaćsiędocałego
45