Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zasobusymboli,wartościwiedzyiprzedstawień,ktremogąbyćwsplne
rżnymgrupom,kategoriomijednostkomwobrębietejzbiorowości.
Temuuniwersumsymbolicznemuprzydajesięzwyklewagęprzeznadanie
wielujegoelementomautorytetudawności.Wtymsensiewsplnota
narodowa,połączonazbiorowymuznaniemtegouniwersumlubjego
części,stanowiwsplnotęwyobrażoną.Nieznaczytowcale,żejestto
wsplnotafałszywa,nawetjeśliczęśćłączącychjąwyobrażeńzbiorowych
opierasięnatradycjiodniesionejdofaktwnierealnych,wistocie
zmyślonych,jaknp.zrośnięciesięciałaśw.StanisławaSzczepanowskiego
opisanem.in.przezDługosza,legendaBarbarossyoczekującego,że
będziemgłponowniezjawićsięmiędzyżywymiiprzywrcićświetność
cesarstwu,lubopowieściolicznychcudachśw.Patrykaodnotowanena
podstawieprzekazwźrdłowychprzezCzarnowskiego(1956b).
Tworzeniesięzbiorowościnarodowychnapodstawachetnicznych
jestprocesemhistorycznymorżnorodnychwariantach.Wieluautorw
zdecydowanieakcentujeetniczneźrdłanarodw(Armstrong,1982;
Smith,1986).Odrzucająctakiekoncepcjetrzebabyłobyprzyjąć,że
narodypowstałyzideinacjonalizmuzrodzonejexnihilo.NawetHobs-
bawm,ktregoteoriazmierzadoograniczeniahistorycznegozakresu
występowanianarodw,decydujesięjednakmwićofazieprotonarodw.
Zagadnienietojestostateczniekwestiąhistoryczną,ktrątrzebarozważać
napodstawiemateriałwźrdłowych.Wnioskikomplikujejednakniejed-
noznacznośćpojęcianaroduikryteriwjegookreślenia,atakżekoniecz-
nośćsięganiadoetnologicznychdanychwzbogacających,alejeszcze
bardziejkomplikującychprocesheurezy.Stądwynikajątakżerozbieżności
stanowiskbadaczy.Jakstwierdzano,obrazkształtowaniasięnarodu
francuskiegoprzedstawionyprzezGreenfeldodbiegaodstanowiskwielu
historykwisocjologwfrancuskich,chociażtakżeichopinieniesą
identyczne.Szukającźrdełtakichrozbieżnościtrzebapamiętaćowielości
kryteriwokreślającychnardioichmożliwejalternatywnościoraz
niewspłmiernościstopniaichrealizacji.
Szczeglnieostrekryterium,ograniczającezasięghistorycznego
występowaniazjawiska,stanowiwykrystalizowaniesięświadomości
narodowejwewszystkichwarstwachspołecznych,atakżeszerokizakres
wewnętrznegokomunikowania,uwarunkowanydalekoposuniętymujed-
noliceniemjęzyka,obyczaju,postaw.Blochszczeglniekategorycznie
twierdzi,żekrystalizacjaświadomościnarodowejweFrancjiiwNiem-
czechstałasięfaktemdokonanymokoło1100r.Maussuważa,że
46