Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
osobą,zwłaszczapoprzezzrozumienie,jakwyglądajejsytuacjaodwewnątrz”9.
Przytoczoneujęciekorespondujezwyraźniedziśeksponowanąkoncentracją
uwagibadawczejnazagadnieniachemocjiwrelacjachmiędzyosobowych,
np.emocjonalnejwięziczytelnikazpostaciąliterackąlubnatzw.przejściach
międzyludźmiwświecieliterackości10.Powracatakżewpracachdotyczących
zagadnienia„identyfikacjiwspółuczestniczącej”,towarzyszącejczytaniudzieła
literackiegoorazwyjaśnianiurelacjimiędzyempatiąajegopoetyką11.
Większośćzwymienionychkomponentówznaczeniowychterminuempa-
tiaznajdziepełniejszerozwinięciewkomentarzachznawcówzagadnieniaoraz
wimplikacjachdydaktycznychzwiązanychzodbiorempoezjiprzezmłodzież
licealną.
Ciekawewnioski(przedewszystkimzewzględunaichprzydatnośćwdy-
daktyceszkolnej)wynikajątakżezbadańszczególnegoaspektuwspółodczu-
waniatwórcyutworuliterackiegoz„przedmiotem”,którygozainspirował,np.
miejscem,światemprzyrodyijejnastrojemintensywnieprzezpoetęodczu-
wanym.Dlategowkońcowychczęściachpracypodejmępróbęwłączeniaich
doswoichrozważańszczegółowychpoświęconychtwórczościUrszuliKozioł
iJózefaBarana.
Tradycyjneujęciaempatii
Wrozdzialeocharakterzeporządkującymrozległąwiedzęnatematem-
patiiuwagęskupięnatychkręgachtematycznych,którewynikajązczterech
kategoriicentralnychdlacałościzagadnienia.Sąnimiwspółodczuwanie,
wczucie,utożsamienieiwspółczucie.Cowynikazprzytoczonychwcześniej
definicji,właśnieonebywajązempatiąnajczęściejkojarzone,leczsprowa-
dzanieichdowspólnegomianownikabyłobyoczywistymnieporozumieniem.
Wzależnościoddziedzinywiedzyiszkółbadawczychróżnicujesiębowiem
treśćizakreswymienionychpojęć.Uwzględnieniewymoguichhistorycznej
zmiennościuznajęzatemzasłuszne.Wyjaśnię,jakieznaczeniaprzypisywali
imwtrwającymodwiekówdyskursieteoretycznymprzedstawicieleróżnych
dyscyplinhumanistycznych.Niejestmojąintencjąprzeprowadzeniekom-
pleksowejegzegezypojęciaempatiawprzekrojucałościowym,leczwybieram
9PodajęzaJ.Płuciennikiem,Literackieidentyfikacjeioddźwięki.Poetykaaempatia,
Kraków2004,s.7.
10NapewnonależyodnotowaćobecnośćtychzagadnieńwpracachA.Łebkowskiej,np.
OpragnieniuempatiiwproziepolskiejkońcaXXwieku(„TekstyDrugie”2002,nr5)oraz
Empatiaistereotypwproziewspółczesnej–wzajemneuwikłania(„RuchLiteracki”2003,z.1).
NajnowskaksiążkaA.Łebkowskiej(Empatia.OliterackichnarracjachprzełomuXXiXXIwie-
ku,Kraków2009)ukazałasięwtrakciedrukumojejpracy,dlategoniemogłabyćwykorzystana.
11OktórychpiszeJ.Płuciennik,Literackieidentyfikacjeioddźwięki…
19
